Gestolen Aboriginal stoffelijke resten na 150 jaar herbegraven in eigen ‘country’

Walbunja Aborigines langs de zuidkust van New South Wales verwelkomen de stoffelijke resten van een van hun voorouders die 150 jaar geleden opgegraven werd en verstuurd naar Europa. De beenderen van hun dierbare eindigden in een Weens museum waar ze meer dan een eeuw opgeslagen lagen.

Deze voorouder van de Walbunja Aborigines is een van de ruim 1700 die uit overzeese collecties die de afgelopen jaren terugkeren naar hun oorspronkelijke geboortegrond.

Waarom werden beenderen van Aborigines gestolen en welke betekenis hecht de huidige generatie aan de terugkeer van hun voorouders?
Voor achtergrond zie mijn blog Geven we Aborigines eindelijk hun voorouders terug?

Trend: sterke groei Aboriginal bevolking en trek naar de steden

In de komende negen jaren zal de Aboriginal bevolking met 25% groeien van 800.000 naar een miljoen. Tegelijk zal er een verschuiving plaatsvinden van het platteland (‘remote areas’) naar de steden.Dat zegt een recente census van het Australian Bureau of Statistics (ABS). 

De toename van de Aboriginal bevolking kan vrijwel helemaal toegeschreven worden aan het hogere geboortecijfer.

Het aantal mensen dat zich identificeert als Aboriginal stijgt hiermee aanzienlijk harder dan in de rest van de bevolking. Vanwege dat hogere geboortecijfer stijgt ook de Aboriginal bevolking in zogenaamde ‘remote’ gebieden nog wel, maar die stijging is aanzienlijk minder dan de genoemde urbanisatiegraad van de inheemse bevolking.

Rond 2031 zal nog 15% van de inheemse bevolking in verre afgelegen gebieden wonen.

Deze cijfers hebben consequenties voor beleidsterreinen als gezondheid, educatie en werkgelegenheid – grote uitdagingen voor Aboriginal en niet-Aboriginal politici en beleidsmakers.

Bronnen, The Australian, ABS en The Australian (incl samenvattend statistisch materiaal)

Ook dit is Aboriginal Australia

(foto: ABC, Ms Barunga, een van de medische graduates)

*Inheemse middle class groeiend aandeel in main stream economy

Vanaf het begin van dit millennium waren meer dan 14000 inheemse Australiërs werkzaam in ‘professional occupations’, dat wil zeggen dat 13 % van de totale Aboriginal workforce deel uitmaakt van de moderne economie. Dat is in minder dan tien jaar een toename van 75%.

**Aandeel Aboriginal studenten sterk groeiend

Op dit ogenblik telt Australië ruim 30.000 inheemse university graduates (in 1990 nog minder dan 400). Dat aantal zal in de komende tien jaar verdubbelen. Nu ook al een toename van inheemse Ph.D. studenten: 324 in 2012.

***Toename inheemse Australiërs in medische professie en rechten

Onlangs zes medische graduates aan de universiteit van West Australië. Die zijn hard nodig. In het hele land zijn er 300 artsen van inheemse afkomst. Vooral in de afgelegen gebieden zijn artsen met een inheemse afkomst dringend gewenst.

Onlangs werd Ms Bin-Salik ‘Female Elder of The year” – zij was de eerste die lang geleden haar diploma als verpleegster haalde en daarna alweer de eerste die een doctoraat aan Harvard University wist te verwerven. Naast het aantal medische studenten groeit ook langzaam maar gestaag Aboriginal studenten in de Rechten.

****Aborigines in de politiek en publieke debat

Steeds vaker roert de voorhoede van de inheemse bevolking (o.a.Marcia Langton, Noel Pearson, Pat Dodson, Stan Grant) zich nadrukkelijk in het publieke debat over de talloze onderwerpen die de relatie tussen main stream Australië en de Aborigines bezig houden (vermelding in de constitutie, verdagen, compensatie, rechten, etc. etc.). Maar ook misstanden binnen de inheemse bevolking schuwen ze niet (huiselijk geweld, alcoholisme, misbruik kinderen).

Inmiddels hebben in het afgelopen decennium zeven inheemse politici zetels weten te verwerven in de Senaat en het Parlement. Dat aantal is niet groot, maar geven het districtenstelsel (waar Aborigines op een uitzondering na in de minderheid zijn) toch een prestatie van formaat.

*****en..... eerste Aboriginal boot en bemanning in de fameuze Sydney to Hobart zeilwedstrijd – start 26 december.

Australia Day (26-1). Plechtigheden, feest en controverse

 (foto: Aboriginal en Australische vlag; foto Ad Borsboom)

26 januari, Australia Day. Lange tijd een vanzelfsprekendheid. Maar sinds een aantal jaren onderwerp van groeiende controverse die maar niet overgaat.

Eerst: Wat is Australia Day ook alweer>

Het is de belangrijkste nationale feestdag in Australië. Het land herdenkt dat op deze dag in 1788 de eerste vloot uit Engeland in Australië arriveerde.
Achttien jaar na Cook’s ontdekking van oostelijk Australië stuurden de Britten een vloot van elf schepen naar Botany Bay om er een kolonie te stichten. Daar waren twee redenen voor: de Britten kozen om strategische redenen een buitenpost in dat deel van de Pacific te vestigen en wilden tegelijkertijd het probleem van hun overvolle gevangenissen oplossen.

De Eerste Vloot telde 700 gevangenen en 300 officieren en matrozen. Op die bewuste dag, 26 januari 1788, legden de schepen aan op de plek die nu Sydney Cove heet, de locatie van het huidige Opera House. Daarmee was de oprichting van het nieuwe Australië een feit.

Wat is de controverse?

De inheemse bewoners van Australië, de Aborigines, hebben zeer gemengde gevoelens bij deze feestelijkheden. Velen zien het als een dag van rouw omdat de komst van de Europeanen voor velen van hen het einde van hun culturele en fysieke bestaan betekende: Invasion Day. Zij beschouwen felle protesten, brede discussies en demonstraties als de enige optie om deze rampzalige gebeurtenis te herdenken.

Maar die is toch niet nieuw

Nee, ook al in 1988, toen Australie groots het 200 jarig bestaan van de moderne Nation State vierde voerden Aborigines al luidkeels actie om duidelijk te maken dat deze dag voor hen een Day of Mourning is. Verlies van land, cultuur en levens waarvan de gevolgen nog dagelijks merkbaar zijn. Maar de afgelopen jaren zijn die protesten niet alleen in Aboriginal kringen heftiger geworden, ook een groeiend aantal andere Australiers verklaarden zich solidair met de inheemse landgenoten. Hier en daar begonnen lokale gemeenten (councils) de viering af te blazen, inmiddels 8 in totaal van de overigens 500.

Kan dat zo maar?

Australia Day is ook de dag waarop duizenden immigranten, na intensieve inburgering cursussen, officieel de Australische nationaliteit ontvangen*. Dit zijn plechtige en meestal ook emotionele ceremonies (ik heb er een in Canberra mogen bezoeken), waar de lokale councils verantwoordelijk voor zijn**. De huidige minister van immigratie heeft nu gezegd dat de councils die Australia Day niet vieren, ook het recht op deze naturalisatie plechtigheden verliezen.

*het is ook de dag van de lintjesregen en onderscheidingen. Zo wordt elk jaar iemand de The Australian of the Year en The Young Australian of Year. 

**Er zijn ook councils die Australia Day wel vieren maar weinig of geen immigranten onder hun burgers hebben, of te klein zijn om die ceremonies te organiseren. In 2019 hielden 300 van de genoemde 500 councils een dergelijke ceremonie.

En dit jaar?

Hoewel de discussies in heftigheid toenemen - en de tegenstand ook groeiende is in main stream Australie - staan ook nu de officiele plechtigheden en feestelijkheden centraal. In het brede Aboriginal politieke spectrum gaan steeds meer stemmen op om afschaffing of verplaatsing van de datum, tot voorstanders van inclusiviteit. Dat wil zeggen wel deelnemen aan Australia Day, maar met nadruk op erkenning voor de culturele en fysieke ontwrichting die op die dag in 1788 voor veel Aboriginal samenlevingen begon.

De vraag dit jaar is of het mislukken van het referendum over een eigen Aboriginal stem in het parlement (The Voice, zie bericht hieronder) nog een extra lading geeft aan de weerstand van een deel van de inheemse bevolking  tegen Australia Day. Een prominent Aboriginal voorman doet een oproep om  een inheemse Australiër te benoemen als de volgende Gouverneur Generaal - de officiele vertegenwoordiger van de Engels kroon. Woolworth en Coles, de twee grootste supermarkten, zijn onderdeel van de controvese geworden door hun besluit dit jaar geen extra plek in hun winkels in te ruimen voor de vlaggetjes, hoedjes en andere Australia Day parafernalia. Wordt vervolgd.

25 april: ANZAC Day in Australie en Nieuw-Zeeland; meer dan alleen dodenherdenking

Mijn Blogs over ANZAC Day: van Australië tot Groesbeek, Ieper en Den Haag

 *ANZAC Day in Australie en Nieuw-Zeeland; bouwsteen voor nationale identiteit 

 **Dodenherdenking Australië. Waarom ik dan het Canadees kerkhof in Groesbeek bezoek

 **ANZAC Day 2014 in Ieper. Herdenking van een oorlog die alle oorlogen zou beëindigen

(In Ieper en andere omliggende plaatsen vinden ook dit jaar weer infrukwekkende ceremonies plaats)

 ***Den Haag, herdenking Australische ambassade op begraafplaats Westduin

.Foto: Jacqueline Borsboom: ANZAC Day herdenking in Ieper

Referendum over positie inheemse bevolking Australië. Waar gaat dat over?

Het Australische parlement heeft groen licht gegevn voor een referendum over Aboriginal erkenning in de grondwet en over de vraag of de inheemse bevolking een belangrijke stem (The Voice) moet krijgen over Aboriginal beleid en wetgeving. Het referendum staat 14 oktober op de agenda.

Waar heeft de term inheemse bevolking betrekking op?

De grootste groep vormen de Aboriginal gemeenschappen: ruim 850.00, 3.2% van de totale bevolking. Daarnaast is er een kleinere groep van bijna 5000 inwoners die tot de Torres Strait Islanders gerekend worden, de eilandengroep tussen noord- Australie (Queensland) en het zuiden van Papua New Guinea (zie mijn bijdrage onder dit artikel).

Waar gaat het referendum over? 

De vraag die met een simpel ‘yes’ of ‘no’ beantwoord moet worden is: bent u voor een wijziging in de grondwet ‘…to recognize the First Peoples of Australia by establishing an Aboriginal and Torres Strait Islander Voice.’ Een stem van de inheemse bevolking verankeren in de grondwet en daarmee de erkenning dat zij de oorspronkelijke bewoners zijn.

Wat wordt gedoeld met een ‘Voice’?
Dat is een lang gekoesterde wens van de Aboriginal bevolking om een stevige stem te krijgen in parlement en regering over dringende kwesties betreffende de inheemse bevolking.
De ‘Voice’ wordt dan een onafhankelijk representatief adviesorgaan dat verplicht gevraagd en ongevraagd geraadpleegd moet worden over alle politieke beslissingen en wetgeving die de inheemse bevolking aangaat.

Waarom in de grondwet?
Verankering in de grondwet geeft de ‘Voice’ de sterkst mogelijke positie en is tevens een grondwettelijk erkenning dat de inheemse Australiers de oorspronkelijk inwoners van het continent zijn

Was dat laatste dan nog niet duidelijk?
Over deze vanzelfsprekende erkenning in de grondwet is decennialang discussie geweest en lijkt nu, indien referendum het haalt, eindelijk beslecht te gaan worden.

Waarom een referendum?
Elke aanpassing aan de grondwet moet via een referendum zijn beslag krijgen. Dat het nooit een gelopen zaak is blijkt wel uit het feit dat van de 44 referenda die sinds het begin van de Australische Federatie (1901) gehouden zijn er slechts 7 het gehaald hebben.

Hoe komt dat?
Een referendum over aanpassingen in de grondwet moet goedgekeurd worden door 2/3 van de totale bevolking EN door 2/3 van de inwoners van elk van de zes staten. Wanneer 2/3 van de totale bevolking voor stemt, maar in een van de staten is dat minder dan 2/3 dan gaat de voorgestelde aanpassing niet door.

Hoe gaat de Voice eruitzien? 

Daar is nog discussie over. Meest waarschijnlijke model is een vertegenwoordiging van 24 zetels op landelijk niveau met een aantal regionale centra. Hoewel de Aboriginal bevolking als geheel een gemeenschappelijke achtergrond heeft zijn en waren de regionale verschillen altijd al groot. Die variëren nu van een groeiend aantal urbane Aborigines tot groepen clans die in het uiterste noorden grotendeels op en van het land leven, tot in grote armoede levende communities aan de rand van dorpen en stadje in het uitgestrekte woestijnachtige binnenland. Elk van deze groepen kent specifieke problemen, zorgen en verwachtingen die met een diversiteit in de representatie van de ‘Voice’ het best gewaarborgd is.

Wat is de kans van slagen?
Het lijkt erop dat de ruim 70% van de bevolking die aanvankleijk voor was, nu terug is naar rond de 50%. Veel zal afhangen van de definitieve uitwerking (hoe gaat de ‘Voice’ er uit zien) en van de vraag of regering (Labor) en oppositie (Liberals en Nationals) een uniform front gaan vormen.
Op dit ogenblik is de conservatieve oppositie in grote meerderheid tegen. Ook enkele Aboriginal politici zijn tegen omdat het voorstel  niet ver genoef gaat. Verdeeldheid in de politiek en binnen de Aboriginal samenleving is fnuikend voor het succes. 

Dus nog veel werk aan de winkel voor de 'Yes' campagne. 

‘And I am asking myself now as a son, how many times can Australia keep saying no to my mother and father?’

Citaat van Stan Grant, gerenommeerd journalist van inheemse afkomst, die de boodschap van de Aboriginal bevolking kernachtig en krachtig samenvat.

(Foto Ad Borsboom. Uluru waar in 2016 Aborigines uit alle regio's samenkwamen om het proces van erkenning in de grondwet te starten)

Al in 1938 Aboriginal protest tegen Jodenvervolging en Holocaust

(herhaald bericht)

Vandaag (6 december 2023) is het 85 jaar geleden dat een Aboriginal man, William Cooper een protestbrief afleverde bij het Duitse consulaat in Melbourne. Hij was een van de eersten ter wereld die al in 1938 deed waar de machtige wereldleiders van die tijd in gebreke bleven: protesteren tegen het Naziregime en vooral tegen de wrede vervolging van de Joden. Een roepende in de woestijn. In 2010 postuum eerbetoon in Jerusalem.

Eerder schreef ik hier de volgende bijdrage over:

Israël eert Aboriginal activist die al in 1938 protesteerde tegen Nazi Duitsland

In 2010 vlogen de nakomelingen van William Cooper naar Israël. Daar zal een leerstoel gevestigd worden die zijn naam draagt. Tevens zal een gedenkteken onthuld worden bij het nationale Holocaust Memorial in Jeruzalem.

Het is een postuum eerbetoon van Yad Vashem voor deze Aboriginal man uit Melbourne die na de Kristallnacht van 1938 als enige op kwam voor het lot van de Joden. De toen 77 jarige William Cooper organiseerde, samen met de door hem opgerichte Australian Aboriginal League, een protestmars vanaf zijn huis in de binnenstad van Melbourne naar het Duitse consulaat. Daar bood hij een petitie aan waarin de wrede vervolging van het Joodse volk sterk veroordeeld werd en geëist werd daar onmiddellijk een eind aan te maken. Hoewel ze niet werden toegelaten tot het consulaat bleef hun actie niet onopgemerkt, ook al omdat Australie nog onbekend was met protesterende Aborigines op straat.

Kevin Russel, zijn achter kleinzoon, zegt in een interview voor de ABC: ‘Dat was een dappere actie van mensen die in de Australische samenleving toen geen enkel aanzien genoten (…) We zijn erg dankbaar dat de Joodse gemeenschap en Israël op het wereldtoneel hebben geplaatst als een global warrior for humanity – een erkenning die hij in Australië niet gekregen heeft.

Op zondag 6 december 2010, op de dag af 72 jaar na de Kristalnacht, zal Kevin Russel een mars organiseren naar Melbourne ’s Federation Square ter herinnering aan de Kristallnacht. De plechtigheden is Jeruzalem vinden plaats op 15 december aansluitend.

See also William Cooper's Legacy project (Face Book) en

 https://youtu.be/73NwI071qJ8  en  

https://www.yadvashem.org//press-release//09-december-2010-13-00.html

Garma. Grootste Aboriginal festival. Cultuur en politiek als Siamese tweeling

(foto Website Garma Festival))

Dit weekend vindt in het afgelegen noordelijke Arnhem Land voor de 23ste keer Garma plaats; het grootste jaarlijkse Aboriginal culturele festival. Aboriginal clans uit het gebied presenteren hun cultuur in de vorm van dans, poëzie, muziek en verhalen aan de elkaar en aan de buitenwereld.

Het thema dit jaar is djambatj is 'vision of perfection; where we get things right - met een sterke referentie naar het aanstaande referedum over de VOICE waarin Australie gaat beslissen over de vraag of de inheemse bevolking een doorslaggevende stem krijgt in Aboriginal politiek en dat die'Voice' verankerd wordt in de grondwet ( zie mijn artikel hieronder).

Al vele jaren is Garma ook een platform voor discussies over gevoelige politieke hangijzers, waar journalisten en zichzelf serieus nemende politici niet aan voorbij kunnen gaan.
Ook nu domineren gevoelige politiek kwestie het festival.Naast de roep om veel meer aandacht voor de inheemse culturen en hun 65000 jaren geschiedenis staat de ‘Voice in Parliament’ dit jaar centraal op de politiek agenda. 

Albanese heeft beloofd daar een referendum over te organiseren (ergens tussen september en december) – een verplichting als er een wijziging in de grondwet gevraagd wordt.
Het festival duurt 4 dagen en trekt naar verwachting meer dan 2000 bezoekers die ook kunnen genieten van de prachtige natuur en fabelachtige zonsondergang over de Arafura Sea.

Een uitgebreide catalogus met achtergrondartikelen en fraaie foto’s kan hier gedownload worden.

Officiele website: Garma.  Nog enkele websites :ABC, SBS, The Australian.

Aborigines en Torres Strait Islanders vieren hun culturele verworvenheden

 foto, Poster centrale thema dit jaar: eerbetoon aan onze Ouderen

Van 2-10 juli is NAIDOC Week: Aborigines en Torres Strait Islanders organiseren jaarlijks culturele en sportieve bijeenkomsten om uiting te geven aan hun grote culturele rijkdom en verscheidenheid. De afkorting NAIDOC staat voor National Aborigines and Islanders Day Observance Committee.

De oorsprong van deze feestelijke week gaat terug tot de jaren twintig van de vorige eeuw. Toen al vroegen Aboriginal groepen aandacht voor hun situatie binnen de Australische samenleving. Waar vaak het protest tegen wantoestanden centraal staat ligt de nadruk in NAIDOC week op de positieve verworvenheden van de inheemse culturen in Australië.

In alle afzonderlijke Staten van het Federale Australië richten Aborigines zich tot elkaar en tot de brede Australische samenleving met activiteiten als schrijversfestivals, sportevenementen, inheemse films, workshops voor vrouwen en tentoonstellingen. 

Het thema van deze 2023 NAIDOC Week is 'For Our Elders': “Where there is knowledge there are our Elders. Our Elders paved the pathways for us, taught us our knowledge, our history, they passed down their art, stories and wisdom. Our Elders are the foundation of our communities and role models for our children.

Natuurlijk staat deze week ook het aanstaande referendum (zie mijn bericht hieronder) centraal en de campagne voor de YES Vote. Zie bijvoorbeeld de grote demosntratie in Darwin

Op 3 juni 1992 kreeg Eddy Mabo postuum gelijk: Australië was geen 'leeg land' voor 1788

Precies 31jaar geleden, op 3 juni 1992, gaf De Hoge Raad Eddie Mabo na een lange juridsiche strijd gelijk: Australië was geen Leeg Land, maar werd bewoond door mensen die nauwe economische, religieuze en politieke banden met hun grondgebied hadden. De derde juni is sindsdien Mabo Day. Dan herdenkt Aboriginal Australië het succes van Eddie Mabo, de grondlegger van inheemse landrechten. Eddie Mabo vocht het principe aan dat Australië Terra Nullius (leeg land) was toen de Britten op 26 januari 1788 hun vlag plantten op de kust van Botany Bay en op basis daarvan het continent opeisten voor de Britse kroon.

Eddie Mabo’s strijd duurde elf jaar en - hoe triest kan het verlopen - slechts zes maanden voor hij gelijk zou krijgen bij het hoogste Australische juridische hof, overleed hij.

Achtergrond

Op 3 juni 1992 nam de Australische Hoge Raad een besluit dat de relatie tussen main stream Australië en de inheemse Aboriginal bevolking voorgoed zou veranderen.

Dit besluit erkent namelijk dat Australië ten tijde van de Europese invasie in 1788 geen Terra Nullius (Leeg land) was, maar dat de mensen die er al zo’n zestig duizend jaar woonden, wel degelijk een ingewikkeld systeem van rechten op land kenden. Elk jaar op 3 juni herdenkt inheems Australië deze ‘game changer’ in de relatie tussen de oorspronkelijke bevolking en de latere immigranten.

Deze rechtszaak is inmiddels bekend als de 'Mabo Case'. Eddie Mabo is de naam van de Torres Strait Islander man die al in 1981 met zijn juridisch gevecht begon en uiteindelijk in 1992 bij de Hoge Raad zijn gelijk haalde. Triest genoeg overleed hij zes maanden voordat het Hof haar uitspraak deed en heeft hij het resultaat van zijn langdurige en volhardende strijd nooit zelf kunne ervaren. Maar zijn naam in de geschiedenis boeken van Australië een begrip blijven.

Het besluit ten faveure van Mabo, en daarmee van heel inheems Australië, bracht in veel delen van de Australische samenleving een shockgolf teweeg. Het ontnam in feite de legitieme grondslag waarop de oorspronkelijke onteigenen van land gebaseerd was.

De belangrijkste consequentie van deze uitspraak is dat Aborigines claims op land kunnen leggen, een proces dat menigmaal tot succes leidde en nog steeds niet afgerond is. Deze rechten zijn niet onbeperkt: Aborigines moeten namelijk aantonen dat ze een ononderbroken relatie met een stuk land gehad hebben. Op dit moment heeft dat geleid tot teruggave van meer dan 1 miljoen km2, oftewel 15% van het totale landoppervlakte van het continent.

Daarnaast heeft deze uitspraak ook grote symbolische waarde voor de meer dan 700.000 Aborigines (3%van de bevolking) die Australië nu telt. Het is niet alleen de erkenning dat land ten onrechte afgenomen is en dat dit desastreuze gevolgen heeft gehad voor vele Aboriginal samenlevingen. Tegelijkertijd betekent deze uitspraak erkenning van de eigen culturele identiteit van Australische Aborigines, hoezeer hun levensomstandigheden in de huidige tijd ook van elkaar mogen verschillen.

Uitgebreide informatie: Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islanders

Zie ook: ABC How much do we know about the man behind the legend?

BBC: Eddie Mabo, the man who changed Australia

Ad Borsboom:  Van uitsluiting tot acceptatie: koloniale geschiedenis van Australische Aborigines. In: Leidschrift, historisch tijdschrift, jrg. 26, nr.1, 2011: pp33-49 2011

Nationale feestdag van Torres Strait Islanders, die andere inheemse bevolking van Australië

Elk jaar op 29 mei vieren de Torres Strait Islanders feest: Flag Day. Het is precies 31 jaar geleden dat hun vlag voor het eerst wapperde, een vlag die de identiteit van deze inheemse Australiërs symboliseert.

De kleuren groen en blauw verwijzen naar de intieme relaties tussen deze mensen en het land, de zee en de lucht. De zwarte lijnen zijn de mensen zelf, de witte ‘boog’ is de hoofdtooi in ceremonies en de vijfpuntige ster symboliseert de maritieme cultuur en de navigatie vaardigheden op zee en tussen de vijf eilandengroepen.

Sinds 1995 is deze vlag een van de drie officiële nationale Australische vlaggen; naast de Australische en de Aboriginal vlag.

Tussen alle feestelijkheden vormt een parade in de straten van Thurstday Island het hoogtepunt van de vieringen. “It makes my hair stand up. I get goosebumps” zegt de ontwerper van de vlag, Bernard Namok.

Wie zijn de Torres Strait Islanders? Het zijn de Melanesische bewoners van de eilandengroep tussen het noordelijkste punt van Australie (Cape York) en Papua New Guinea. De meeste van de 274 eilanden met hun ruim 45000 inwoners zijn onderdeel van de Australische deelstaat Queensland.

Hoewel twee cultureel en etnisch verschillende groepen hebben ze met de Aboriginal bevolking gemeen dat ze oorspronkelijke bewoners zijn van hun gebied, dat mensen, natuur, flora en fauna geschapen zijn door mythologische voorouders en dat hun spirituele wereldbeeld en gebruiken daar een reflecties van zijn.

(zie o.a. Australian Institue of Aboriginal and Torres Strait Islanders, Britannica, Wikipedia )

Multicultureel Australie verwelkomt 25 miljoenste inwoner – boreling van Indiase emigranten

(Foto, The Australian, Hollie Adams)

Australie heeft vandaag haar 25 miljoenste inwoner begroet.In het Sydney’s Westmead Hospital schonk de Indiaas-Australische moeder Anil Vooturi het leven aan haar tweede zoon (naam nog niet gegeven).

Zij migreerde na haar huwelijk met Shravanthi in 2011 naar Australie en was volstrekt verrast dat het Australian Bureau of Statistics haar baby als de 25 miljoenste had genoteerd. Het Bureau heeft een Population Clock die elke 102 seconden een geboorte registreert.

In het Westmead Hospital zijn 70% van de aanstaande moeders zelf buiten Australie geboren.

Ms Vooturi hoopt dat haar zoon in het multiculturele Australie van vandaag gelijke kansen krijgt zoals elke ander.

PS: Wat is multiculturalisme?

Zinnige discussie over woord multiculturalisme. Aboriginal auteur Noel Pearson verwijst naar Nobel prijswinnaar Amartya Sen. Die zegt dat het debat niet moet gaan over monoculturalsime versus multiculturalisme (terugkeer naar monoculturalisme is onmogelijk), maar tussen multiculturalisme enerzijds en ‘plural’ (meervoudig) monoculturalism anderzijds. 

Het eerste is, zegt Pearson, is het Australische model: diversity in unity – in grote lijnen een succesformule in Australie.

Dit in tegenstelling tot Europa en Groot-Brittannië waar ‘plural’ monoculturele enclaves zijn ontstaan die slecht zijn voor nationale cohesie en sociale en economische integratie (unity in diversity).

Wellicht een zinnig onderscheid voor ons land. Geen ‘plural monoculturailsm; maar actief multiculturalisme met als mantra: geen unity in diversity maar diversity in unity.

Zware kritiek op Australisch beleid jeugdgevangenissen- merendeel Aboriginal kinderen

(foto: Monash Lens; Monash University)

Waarom, vraagt National Children’s Commissioner Anne Hollonds zich af, proberen zoveel kinderen in jeugd detentie zelfmoord te plegen of brengen zichzelf verwondingen toe?

Als voorbeeld noemt ze een jeugd detentiecentrum in Perth waar in de eerste helft van dit jaar 20 zelfmoorpogingen en 285 gevallen van ‘self-harm’.
Deze kinderen zitten soms tot 22 uur per dag in isolatie. Ze ontvingen geen onderwijs, geen rehabilitatieprogramma’s of recreatiemogelijkheden. Dit vanwege tekort aan staf. Deze situatie is met name in de Northern Territory geen uitzondering.

Het is geen verrassing dat het aandeel van Aboriginal kinderen in deze bijzonder groot is – kinderen van soms pas 10 jaar oud. Zij komen het vaakst uit families die leven in grote armoede en achterstand op alle sociale indicatoren.

Australie staat op het onderwerp Child Wellbeing op de beschamende plaats 32ste plaats van de 38 OECD landen.

Anne Hollonds roept de aanstaande vergadering van procureurs-generaal op dit onderwerp hoog op de agenda te zetten en pleit voor een nationale aanpak.

Bron: The Australian

(hieronder mijn eerder inventarisatie van Aboriginal doden in gevangenissen)

Dertig jaar na parlementair rapport Aboriginal doden in gevangenissen.Wat is er van terecht gekomen?

Nu precis dertig jaar geleden verscheen het rapport Aboriginal Death in Custody. Een zware Royal Commission deed maar liefst 339 aanbevelingen om een einde te maken aan het beschamende aantal Aborigines dat in gevangenissen overleed. Wat is daar nu na dertig jaar van terecht gekomen?

Wel, minder dan 2/3 van de aanbevelingen is daadwerkelijk gerealiseerd en hoewel de Aboriginal bevolking 3.3 %van de totale bevolking uit maakt, vormt ze nu maar liefst 27% van de gevangenispopulatie. Positief is de daling inmiddels van 0.26 naar 0.13 doden per 1000 gevangenen. Maar triest blijf het totale aantal overledenen sinds het rapport verscheen: 450

Zie een korte ABC documentaire en de eerdere berichten hieronder die ik daarover schreef:

Aborigines in gevangenissen (en doden): a national disgrace

(01-06-2020) Helaas tonen de cijfers van Aborigines in gevangenissen, of erger nog, zij die er overlijden, geen verbetering. De inheemse Australiers maken nauwelijks 3.3 % uit van de totale bevolking, maar vormen maar liefst 27% van de gevangenis populatie.

Het doet pijn te moeten constateren dat wat ik in 2011, 2014 en 2016 daarover schreef (hieronder)  niks aan trieste actualiteit heeft ingeboet. Mijn eerste zin uit het artikel van 2016 is nog steeds van toepassing. Dat is ook in deze week: Verzoeningsweek, de harde boodschap. 

Daarom nog maar een keer ondestaande teksten die inmiddels een decennium van geen vooruitgang representeren:  

Het wordt alleen maar erger: Aboriginal doden in gevangenissen. "Een nationale schande"

(14-04-2016) Sommige onderwerpen op mijn website kan ik maar beter niet in het archief opbergen. Ze steken met de regelmaat van de klok hun kop op. Aboriginal doden in gevangenissen is daar het meest trieste voorbeeld van.

Ruim 2 decennia geleden kwam een Royal Commission into Aboriginal Death in Custody met 339 aanbevelingen om het probleem voorgoed de wereld uit te helpen – daarvan zijn er 20% uitgevoerd. Het resultaat nu: sinds die aanbevelingen staat de trieste balans nu op maar liefst 340 doden als gevolg van zelfmoorden of slechte medische condities.

De ABC toont op haar website aan dat de situatie nu veel erger is dan toen deze crisis 25 jaar geleden onder de aandacht van een Royal Commission kwam. Dat geldt ook voor de totale toename van het aantal Aborigines in gevangenissen. In 1991 8 keer zoveel als niet-Aborigines, nu 15 keer zoveel. Aborigines maken 3% van de Australische bevolking uit en 27 % van de gevangenis populatie. Wat het beeld nu nog zorgwekkender maakt is de toename van Aboriginal vrouwen in gevangenis. In West Australië maken ze 50% van de gevangenis populatie uit.(zie ook actualiteitenprogramma 7.30 Report.

Formeel juridisch betreffen de veroordelingen inderdaad wetsovertredingen. Maar meer dan eens gaat het om zaken als niet geïnde boetes en vormen van kleine (draaideur) criminaliteit. Veel van de overtredingen doen zich voor in gebieden waar Aboriginal samenlevingen uit elkaar vallen. Dat resulteert in een negatieve spiraal van armoede, werkeloosheid, teveel mensen in te kleine huizen, huiselijk geweld en daardoor algehele uitzichtloosheid.

Hier dan maar weer mijn eerdere berichten:

(Update 11-12-2014) Schokkende cijfers Aborigines in gevangenissen: catastrofe zegt Social Justice Commissioner

 Het kan nog erger: toename Aborigines in gevangenissen afgelopen tien jaar gestegen met 84%. Zie Australian Bureau of Statistics, en verslag in The Australian.

(08-12-2014)

Het maar steeds toenemende aantal Aborigines in gevangenissen is een van de meest urgente ‘human rights issues’ waarmee Australië geconfronteerd wordt. Dat zegt Mick Gooda, Social Justice Commissioner voor Aboriginal zaken naar aanleiding van het meest recente rapport over deze problematiek.

Daaruit blijkt het aantal Aboriginal mannen, vrouwen en kinderen dat opgesloten wordt maar liefst met bijna 60% gestegen is in de afgelopen jaren. Een de cijfers waren daarvoor al schokkend (zie mij bericht hieronder van 15-09-2011).

"That's just a catastrophe in anyone's language," zegt hij tegen de ABC. Om er cynisch aan toe te voegen: "We do better at keeping Aboriginal people in prison than in school,"

Feiten op een rij (ABC):

• Aboriginal and Torres Strait Islander adults are 15 times more likely to be imprisoned than non-Indigenous Australians.

• From 2000-2013, the imprisonment rate for Aboriginal and Torres Strait Islander adults increased 57 per cent while the non-Indigenous rate remained fairly stable.

• The juvenile detention rate for Aboriginal and Torres Strait Islander people is around 24 times the rate for non-Indigenous youth.

• Aboriginal and Torres Strait Islanders have reported being the victim of physical or threatened violence at 1.8 times the rate of non-Indigenous adults.

• Aboriginal and Torres Strait Islander women are hospitalised for family violence-related assault at 31 times the rate of non-Indigenous women.

Report Recommendations

*The Australian Government revises its current position on targets as part of Closing the Gap, to include holistic justice targets aimed at promoting safer communities.
*The Australian Government actively consults and works with the National Justice Coalition on justice related issues.
*The Australian Government takes a leadership role on justice reinvestment and works with states, territories and Aboriginal and Torres Strait Islander communities to identify further trial sites.

Eeder meldde ik hierover (15-09-2011):

Het Australian Bureau of Statistics meldt dat van de 1250 gevangenen in de Northern Territory er meer dan 1000 van Aboriginal afkomst zijn. Dat is 14 keer het nationale gemiddelde voor alle gevangenen.

Nog schrijnender is de situatie in de deelstaat Werst Australië waar er 19 maal zoveel Aborigines gevangen zitten dan het nationale gemiddelde voor alle gevangenen. Tussen 2000 en 2010 steeg het aantal Aborigines in gevangenis van 1248 naar 1892 per 100.000 volwassen Aborigines.

In vergelijking met niet-inheemse gedetineerden: die aantallen stijgen over dezelfde periode slechts van 130 naar 134 per 100.000 volwassenen. Het grootste deel van de straffen (een derde) zijn opgelegd voor geweldsdelicten, gevolgd door inbraak en drugs (resp. 15 en 14%). 

26 mei 'Sorry Day' en compensatie voor kinderen van de Stolen Generation

(Mijn interview met SBS Dutch (Australia) over deze kwestie)

De Australische overheid heeft een bedrag van 75000 uitgetrokken voor elk Aboriginal kind van de zogeheten Stolen Generation. Dat zijn Aborigines die als kind gedwongen bij hun familie zijn weggenomen om honderden kilometers verderop in internaten van overheid, missie en zending, volledig geassimileerd te worden in de westerse samenleving.
Ze eindigden meestal als tweederangsburgers als knechtjes op boerderijen of als hulpjes in westerse huishoudens. Velen zagen hun familie nooit meer terug.Velen die in aanmerking komen zijn inmiddels ruuim zeventigers en tachtigers.

(zie ook website ABC)

Hier mijn eerdere achtergrond verhaal over 'Sorry Day', de Stolen Generation en de verontschuldigingen van de Federale Overheid:

26 mei is officieel Sorry Day. Sinds 1998 herdenken de inheemse bewoners en een groot deel van  main stream Australië de kinderen van de zogeheten Stolen Generation. Dat zijn Aborigines die als kind gedwongen bij hun familie zijn weggenomen om honderden kilometers verderop in internaten van overheid, missie en zending, volledig geassimileerd te worden in de westerse samenleving.

Ze eindigden meestal als tweederangsburgers als knechtjes op boerderijen of als hulpjes in westerse huishoudens. Velen zagen hun familie nooit meer terug. Deze praktijk, begonnen in het begin van de 20ste eeuw, duurde tot medio jaren 60 van de vorige eeuw voort. Dit lot trof vele tienduizenden kinderen, die tot op hoge leeftijd geleden hebben onder deze traumatische ervaringen

Sorry Day werd voor het eerst in 1998 gehouden naar aanleiding van het rapport Bringing them Home waarin de grove schendingen van de rechten van de inheemse bevolking uitgebreid aan de kaak gesteld werd.

In 2011 bood uiteindelijk ook toenamlig premier Kevin Rudd  (indrukwekkende video) namens de Federale Overheid haar verontschuldigingen aan tijdens een emotionele zitting in het parlement.

Hier een overzicht van activiteiten die in het hele land op deze dag plaatsvinden en waar ook duizenden iet-Aborigines deel aan nemen.
They include: 1. Concerts and barbecues. 2. Reconciliation walks or street marches. 3. Sorry Day flag raising events. 4. Morning teas or lunches. 5. Speeches from community leaders, including Indigenous Australian elders, as well as educators. 6. Media statements from politicians within federal, state and local governments.

Er is echter nog een lange weg te gaan voordat Sorry ook tot echte resultaten leidt. Op vrijwel alle sociale indicatoren kijkt Aboriginal Australie tegen een grote achterstand aan. Werk, huisvesting, gezondheid om maar een paar terreinen te noemen. En hoewel de levensverwachting ook voor de inheemse bevolking een stijging laat zien, blijft het gat met main stream Australie nog even groot (zo'n 17 jaar) simpelweg omdat die verwachting ook bij de rest van de beviolking stijgt. Zie website Closing The Gap (report 2020)

Zie ook 10 things you should know about the Nationa Apology

Sorry Day opmaat naar week van verzoening

Elk jaar van 27 mei tot 3 juni viert Aboriginal Australie Reconciliation Week, een week waarin alle Australiers opgeroepen worden om kennis te nemen van Aboriginal geschiedenis, culturele verworvenheden en hoe allen kunnen bijdragen aan het proces van verzoening.

Thema dit jaar: The National Reconciliation Week 2022 theme, “Be Brave. Make Change.” is a challenge to all Australians— individuals, families, communities, organisations and government—to Be Brave and tackle the unfinished business of reconciliation so we can Make Change for the benefit of all Australians.

Aboriginal Tent Embassy 50 jaar. Langst aaneengesloten inheemse protestbeweging ter wereld

Aboriginal Tent Embassy voor oude Parlementsgebouw (foto Ad Borsboom))

Australië, 26 januari 1972. Het is Australia Day. Het land viert haar jaarlijkse nationale feestdag en herdenkt dat op die dag in 1788 de aankomst van de Eerste Vloot het begin markeerde van het moderne Australië. Maar Aborigines zien die dag als het begin van het einde van vele inheemse culturen. Een dag van rouw in plaats van feest.

Op het grasveld voor het toenmalige parlementsgebouw in Canberra zetten Aboriginal activisten een tent neer. Ze noemen dit hun eigen ambassade. Dit vanuit de gedachte dat elk volk ter wereld een officiële vertegenwoordiging heeft, maar Aborigines niet. Hun rechten worden door niemand behartigd: geen landrechten of compensatie voor verloren land, geen erkenning van een eigen identiteit, maar wel discriminatie en achterstand op al terreinen van het maatschappelijke leven.
Vanaf het begin is deze actie een succes.

De Tent Embassy trekt al heel snel de aandacht van de landelijke en internationale media. Hoe kan het ook anders: de tent staat op een bijzonder strategische plek; voor de trappen van het parlementsgebouw. Dagelijks moeten daar politici, verslaggevers en internationale gasten en diplomaten langs.

Geen wonder dat de conservatieve regering (toen al 23 jaar aan het bewind) onder leiding van de zwakke McMahon van alles probeert de tent te lozen. Eerst tevergeefs met legale middelen, om er vervolgens driehonderd man Federale Politie op af te sturen. De gewelddadige confrontatie die volgt blijkt echter positief voor de zaak van de Aborigines uit te pakken. Het hele media circus is aanwezig en verslaat het hardhandig optreden rond de tent en vestigt in een adem de aandacht op de Aboriginal grieven.

De Embassy werkt vanaf dat moment als een magneet. Niet alleen op Aborigines die van heinde en verre toestromen, maar ook op sympathisanten uit de Australische bevolking. Een Occupy beweging  - lang voordat het woord is uitgevonden  – gaat van start daar op het grasveld voor het parlementsgebouw.

In datzelfde jaar wint Labor de verkiezingen met een programma dat de tijdsgeest beter aanvoelt. Ook in Australië levert de Vietnamoorlog permanent protesten op, strijden vrouwen voor gelijke rechten en verovert een nieuwe generatie met lange haren en popmuziek het publieke domein. In die golf van vernieuwing sneuvelt de White Australia Policy en vinden de Aborigines in hun Tent Embassy gehoor bij de nieuwe regering. Die belooft landrechten toe te kennen en achterstand en discriminatie aan te pakken.

De Embassy blijft in diverse gedaantes bestaan als ‘rallying point’ voor Aboriginal grieven. In 1995 krijgt de Embassy officiële erkenning als een plek van historische betekenis voor het land.

Op 26 januari 2022 zullen tal van Aborigines en sympathisanten het grasveld voor het (inmiddels oude-) parlementshuis bezoeken om het 50jarig bestaan van de Aboriginal Tent Embassy te herdenken. Het is inmiddels ‘s werelds langste aaneengesloten inheemse protestbeweging. Hoewel er op het terrein van landrechten veel bereikt is en de federale overheid zich al verontschuldigd heeft voor misstanden uit het verleden blijft er nog genoeg over om voor te vechten. Vooral de sociale achterstand op terreinen als gezondheid, opleiding, werk en huisvesting blijft de achilleshiel van het hedendaagse moderne Australië.

De Tent Embassy zal daarom ook na 26 januari van dit jaar gewoon haar rol blijven spelen in de hedendaagse Aboriginal emancipatiebeweging.

De betekenis van Australia Day voor main stream Australia, de immigranten en de Aboriginal bevolking zie mijn verhaal hierna:

Precies 50 jaar geleden telden Aborigines pas voor het eerst mee bij volkstelling

(Foto: Ad Borsboom. Enige huis in afgelegen community 500 km ten oosten van Darwin midden in bush. Moet ook gevonden worden voor deelname aan census)

Deze maand is het weer zo ver: alle Australiërs nemen deel aan de (verplichte) volkstelling die elke vijf jaar plaatsvindt. Ook Aborigines tellen nu mee.

Dat lijkt vanzelfsprekend maar was het tot 1971 toch niet. Pas toen werd de inheemse bevolking voor het eerst meegenomen in een nationale census. Voorheen telden ze gewoon niet mee, alsof ze er niet waren. Sectie 127 van de Grondwet (1901) liet er geen misverstand over bestaan: in reckoning the numbers of people of the Commonwealth, or of a State or other part of the Commonwealth, aboriginal natives shall not be counted’.

Referendum 1967

De kentering kwam in 1967 toen de overgrote meerderheid van de Australiërs (ruim 90%) in een referendum ja zeiden tegen de vraag: moeten Aborigines meegeteld worden bij de volgende volkstelling. Dit was de opmaat naar aandacht voor de situatie van de inheemse bevolking, vooral door de groei van een sterke Aboriginal emancipatiebeweging. Het veranderde de ‘mind set’ van main stream Australia en opende de deur naar Aboriginal participatie en representatie op nationaal niveau.

Census 1971

Bij de volkstelling van 1971 was het dan zover, de inheemse bevolking telde mee. De uitkomst: 120.000 identificeerden zich als inheems, zo’n 1% van de totale bevolking. Dit bleek in het licht van latere tellingen een veel te laag percentage. Reden: Veel Aboriginal communities in afgelegen gebieden werden niet gevonden. Bovendien vertrouwden velen in het licht van de behandeling tot nu toe de overheid niet of wisten niet dat ze zich moesten identificeren als Aborigine.

Census 2017

Vanaf die eerste telling was er een gestage stijging van het inheemse aandeel in de bevolking te zien, met een percentage van 2,3 in de 2017 census, ongeveer 550.000. Steeds meer mensen, ook van gemengde afkomst, identificeerden zich als Inheems en eerdere schroom of angst veranderde in trots en zelfbewustzijn.
Maar het probleem van ondervertegenwoordiging bleef, geschat op zo’n 17% landelijk bij deze en vorige tellingen. Vooral weer in afgelegen gebieden met een veelal mobiele bevolking bleken bereikbaarheid en bereidheid een obstakel.

Census 2021

De uitslag van deze telling laat uiteraard nog wel even op zich wachten. Maar een reële schatting is dat de uitkomst deze keer zo’n 3 % zal zijn, 750.000 in totaal.

Het Australische Bureau of Statistic en overheden hebben intensief campagne gevoerd om zoveel mogelijk inheemse communities te bereiken en met betrokkenen te communiceren over het belang van de census voor de inheemse bevolking. Want een onderschatting van 17% heeft gevolgen voor beleid: subsidies en financiële injecties voor hulprogramma’s om achterstanden weg te werken zijn gebaseerd op de statistische uitkomsten van de census, en dan is 17% minder een aanzienlijke aderlating.

Zie ook: SBS/NITV, ABC

Over 1967 referendum: AIATSIS

Acteur David Gulpilil overleden. Pionier en internationaal gerenommeerde Aboriginal acteur

 (29-11-2021) Foto: uit recente film Goldstone, ABC website. Familie gaf toestemming naam en afbeeldingen te publiceren.

Vandaag is de gerenommeerde Aboriginal acteur, danser en schilder David Gulpilil in een ziekenhuis in Adelaide overleden. David, geboren en getogen in de bush van het afgelegen noord Arnhem Land - de andere kant van het continent -leed aan longkanker. Hij is 68 jaar geworden.

David Gulpili was een natuurtalent, die zonder opleiding schitterde in tal van Australische films en series. De camera hield van hem, en hij van de camera. Naarmate hij ouder werd legde hij zich steeds meer toe op rollen waarmee hij zijn eigen Aboriginal cultuur op creatieve wijze over het voetlicht bracht.

Zijn films Ten Canoes en het bijna autobiografische Charley’s Country werden vrijwel geheel door hem bedacht en gespeeld. De uit Nederland afkomstige regisseur Rolf de Heer gaf David alle ruimte om diens ideeën om te zetten in boeiende speelfilms die menig prijs in de wacht sleepten. Rold de  Heer verdient alle lof voor de ruimte die hij de creatieve, humoristische en geëngageerde David gaf in hun jarenlange samenwerking.

Uit de tal van speelfilms en series vermeld ik nog speciaal zijn meesterlijke rol in Rabit Proof Fence, de dramatische film die het op waarheid gebaseerde speelfilm over de zogenaamde Stolen Generation (gedwongen weghalen inheemse kinderen naar strenge westerse instituties om hun Aboriginal identiteit te vermorzelen). Het genre spannende, ontroerende en dramatische film die de toeschouwer na afloop nog enige tijd sprakeloos laat blijven zitten.

Zijn leven in twee culturen kende ook een keerzijde. Hij moest omgaan met het grote verschil tussen zijn traditioneel leven en zijn publieke imago. Op de filmsets, recepties en tournees ontsnapte hij niet aan de verleiding van alcohol en drugs. Dit resulteerde enkele jaren geleden in de een korte gevangenisstraf vanwege dronkenschap en huiselijk geweld tegen zij echtgenote. Hij kwam uit die crisis en speelde daarna nog belangrijke rollen.

Ik sluit af met de woorden van Rolf de Heer naar aanleiding van het overlijden van David: “he was just so charismatic, so natural and effortless in performance, that almost by himself he changed mainstream Australia’s perceptions of -Aboriginality”.

Enkele Australische media vandaag: ABC , The Australian en The Sydney Morning Herald.

Voor een overzicht van zijn leven, films en series zie: https://en.wikipedia.org/wiki/David_Gulpilil

Australian Fashion Week. First Nations-mode in opmars

Dit is de eerste bijdrage van Femke Withag***.

Onderwerp: indrukwekkend inheems aandeel in Australian Fashion Week. 

(foto: Flag Dress + Cape (2017) by Elisa Jane Carmichael. Courtesy of National Museum Australia.

Een historisch moment in de 25-jarige geschiedenis van de Australian Fashion Week; die werd voor het eerst geopend met een gebruik meer dan 65 duizend jaar oud: Een ‘Welcome to Country’ welkomst- en rookceremonie door Gadigal-mensen, de oorspronkelijke bewoners van Sydney. Ook was er een dansoptreden door de Muggera dansgroep en een all-Indigenous fashion showcase waarin zeven inheemse designers, hun debuut op de Fashion Week maakten en een staande ovatie van het publiek ontvingen.

De zeven ontwerpers waren...zie blog Femke Withag

***Femke Withag studeerde Cultural Studies aan de Radboud Universiteit Nijmegen en
werkte tussen 2004 en 2010 in Denemarken en Oostenrijk. Sinds 2010 woont ze in Australië en werkte de afgelopen jaren als sr. beleidsmedewerker cultuur en publieksdiplomatie op de Nederlandse ambassade in Canberra. Momenteel werkt Femke als ambtenaar kunstbeleid en communicatie bij de regering van het Australisch Hoofdstedelijk Territorium (ACT). Op afstand studeert Femke Literair Vertalen Engels aan de Vertalersvakschool in Amsterdam.

Aborigines steeds vaker betrokken bij bushfire management

 (foto Ad Borsboom, 1973, Arnhem Land: vuur management begin droge seizoen)

Wie herinnert zich niet de alles verwoestende Australische bosbranden van het afgelopen jaar. Het seizoen begon niet alleen vroeg (september) maar raasde ook met een ongekend verwoestende kracht over grote delen van het continent. Die omvang is tot nu toe uitgebleven,het gevaar ligt echter permanent op de loer.

De deelstaat New South Wales benoemt nu een drietal Aborigines tot lid van het belangrijkste bushfire planning committee. Die benoeming betekent erkenning van de inheemse benadering van bosbrand-manangemnet. Die kennis kan worden samengevat onder de noemer ‘cultural burning’.

Deze benadering is gebaseerd op intieme kennis van het hele ecosysteem en hoe de verschijnselen in de natuur samenhangen: nuances in seizoen verschillen, windrichting en luchtvochtigheid, kenmerken van planten en bomen in relatie tot vuur, de bodemgesteldheid, de timing van bloei en verval en het gedrag van dieren.

Wanneer de vuren op de juiste momenten en in de juiste hoeveelheden preventief worden aangestoken profiteren daar niet alleen flora en fauna van, maar uiteraard mensen ook.

Het zoeken van Aboriginal expertise is geen plichtmatige handreiking maar een lang genegeerde kennis van de inheemse bevolking.

Eerder schreef ik Aborigines en Vuur over mijn jarenlange ervaring met Aboriginal vuur management in Arnhem Land, noord Australie

Messenger bericht voor mij uit Aboriginal Australië: I just lost my son, suicide.

(foto Ad Borsboom: clan design van overledene als zanf sculptuur bij begrafenis rite)

Dad,I have just lost my son your grandson committed suicide on Friday new year's Day here in Darwin
Malu I still crying day and night and I'm still in pain and emotional, old man Ad Borsboom

Vanochtend opgeschrikt door dit berichtvan Francis Garwun. Francis is een 51-jarige Aboriginal man uit Arnhem Land, die ik al vanaf zijn tweede levensjaar ken. Hij is de zoon van mijn beste inheemse leraar Charley Djarabili – al lang overleden – en omdat Charley mij broer was gaan noemen spreekt Francis me volgens Aboriginal traditie regelmatig aan als Dad. Maar meestal als Malu, Old man. Met hem en enkele anderen heb ik via Facebook en Messenger regelmatig contact over ons wederzijds wel en wee. En nu dit bericht. Weer een zelfdoding van een jong iemand.

In de eerste twee decennia van mijn onderzoek en langdurig verblijf in Aboriginal Australië heb ik nooit gehoord over Aboriginal suïcide. Maar sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is het een plaag geworden. Op dit ogenblik laten statistieken zien dat zelfdoding onder Aboriginal jongeren tot de hoogste ter wereld behoren en dat de leeftijd waarop ze zichzelf van het leven beroven steeds jonger wordt. De trieste teller staat op bijna 6% van de Aboriginal sterfgevallen onder jongeren.

Wat op een vreselijke manier opmerkelijk is: dit beperkt zich niet alleen tot Aboriginal Australie, maar overal waar inheemse volken onderdeel zijn van de westerse wereld. Wie googelt op ’indigenous suicide’ krijgt een overdaad aan links naar dit verschijnsel onder jongeren van First Nation People (Inuit, Indianen, Aborigines)) in het algemeen.

Om moedeloos van te worden.

Vooral omdat niemand, ik ook niet, de oorzaak exact kan aangeven, laat staan te voorkomen. Natuurlijk spelen achterstand, culturele vervreemding, uitsluiting en racisme een rol. Het gebeurt echter ook overmatig in omgevingen, zoals Arnhem Land, waar de inheemse bevolking nog een groot gevoel van eigenwaarde en culturele identiteit kent.

Zitten jongeren ook daar toch meer dan we denken ingeklemd tussen twee werelden? Speelt pesten via sociale media een rol (zie volgende) bericht hieronder)? Schuurt het traditionele huwelijkssysteem (promised marriages) met de drang van jongeren om hun eigen weg te kiezen? Huiselijk geweld (zie tweede bericht hieronder) ?Gebruik van drugs in gespannen situaties?

Wie het weet mag het zeggen.

Ondanks tal van landelijke commissies, wetenschappelijke onderzoeken en smeekbeden van Aboriginal ouderen is een oplossing nog lang niet in zicht.

Daarom zal Francis en zijn uitgebreide familie weer rond een graf staan, huilend van ellende en woede; zullen ouderen toespraken houden om de aanwezige jongelui te smeken tijdig hulp te zoeken en zullen verontruste ouders zich afvragen of een van hun opgroeiende kinderen de volgende zal zijn.

Omdat het een groot internationaal probleem van First Nation volkeren is, zou een bemoeienis van de VN, bijvoorbeeld van hun Permanent Forum on Indigenous Issues (UNPFII), een hoog noodzakelijke aanvulling kunnen zijn voor de verschillende benaderingen van de afzonderlijke staten. 

Keerzijde sociale media voor Aboriginal tieners: pesten, dreiging zelfmoord, prostitutie.

(21-02-2014)

Aboriginal teenagers in afgelegen communities gebruiken steeds vaker Face Book en andere sociale media om zelfmoorden aan te kondigen, te pesten, en zich als prostitué aan te bieden.

“Feel lost right now hang myself’ is te lezen op een posting van een jong meisje uit Ernabella in de Australische woestijn. Een ander bekend dat ze verslaafd is aan benzine snuiven en schrijft: ‘Gona snif fit all night till I get sick.’

Een verontruste stamoudste zegt dat het misbruik van sociale media er wijdverbreid is en symptomatisch voor de hele regio. (bron: The Australian)

Eerder schreef ik over dit fenomeen in Arnhem Land:

En nu hebben de sociale media hun intrede gedaan. Het sociale netwerk Divas Chat – te vergelijken met Facebook – is razend populair bij Aboriginal jongeren in dat afgelegen Arnhem Land. Naast leuke, lieve en functionele vormen van communicatie doet zich echter ook een levensgroot probleem voor.

Het medium wordt gebruikt om oude rekeningen te verheffen, vetes aan te wakkeren en seksuele deals tussen pooiers-in-spe en jonge meisjes te beklinken. Wat betreft het pesten en aanwakkeren van vetes: vijandige families tonen soms expres foto’s van overledenen – een groot taboe in Aboriginal Australië. Dat schreeuwt om wraak.

Dan een voorbeeld van seksueel misbruik (bron: ABC Darwin): "One day I (Aboriginal blogger Kishan Kariippanon) bumped into this man from East Arnhem Land and we started chatting about mobile phones in remote communities and I decided to ask him what he thought of Diva Chat - his response was 'are you looking for girls? Because you could get girls'."

Zowel justitie als Aboriginal sociale werkers zijn op dit punt bezorgd. Aboriginal gemeenschappen vragen nu hulp om hun jongeren fatsoenlijk te leren omgaan met het nieuwe medium. Zeker nu al een jongeman zelfmoord gepleegd heeft als gevolg van de pesterijen op Divas Chat.

Een programma genaamd Digital Footprints moet gebruikers bewust maken over de impact van het verkeerd gebruik van internet. Ook is een onderzoek naar Cyber Safety in inheemse communities gestart. 

Noodkreet inheemse Australische academici: huiselijk geweld tegen Aboriginal vrouwen epedemisch

Eerder schreef ik (zie bericht hieronder) : Wat hebben Australië, Nieuw Zeeland, Canada en de Verenigde Staten gemeen?

Wel, het zijn landen waar immigranten welvarende samenlevingen hebben opgebouwd. Maar die welvaart, en dat is ook een overeenkomst, ging ten kosten van een – sinds mensenheugenis- aanwezige inheemse bevolking. Indianen, Aborigines, Maori, Inuit. Allen verloren ze hun land en daarmee hun economische, sociale en religieuze bestaansvorm.

Steeds indringender doemt er een andere gemeenschappelijke werkelijkheid op. In al die landen ontwikkelt zich onder delen van de inheemse bevolking een ongemakkelijk te benoemen fenomeen: huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen.

Marcia Langton, een Australische academicus van inheemse afkomst, zet dit fenomeen al lange tijd op de politieke agenda. Ze noemt dit verschijnsel een ‘national crisis.’

Nu trekt een andere inheemse academicus aan de bel. Hannah McGlade, fellow at the UN Human Rights Council, roept de politieke hoofdrolspelers in de huidige Australische verkiezingsstrijd op dit probleem hoge prioriteit te geven. Ze zegt: zouden inheemse vrouwen zich veiliger voelen als er een ‘Treaty’ komt tussen Aborigines en main stream Australia (pleidooi oppositie Labor) of een erkenning in de grondwet (pleidooi regering Liberals)?

Antwoord: een ondubbelzinnig Nee! In plaats daarvan moet de huidige verkiezingscampagne gaan over het epidemische huislijk geweld tegen vrouwen in inheemse samenlevingen.

Commentaar: wellicht zou het een (Treaty, of erkenning Aborigines in de grondwet, op een wat abstracter nationaal niveau) kunnen zonder het ander (aanpak van huiselijk geweld in dagelijkse praktijk) te negeren. Eerder een En-En dan een Of-Of situatie.

Achtergrond

In 2014 trok Amnesty International al aan de bel over dit verschijnsel in Canada: Violence against indigenous women and girls in Canada. (zie ook...)

Inmiddels voorzien genoemde Aboriginal academici (Langton en McClade) ons van griezelige cijfers in de Australische werkelijkheid. Aboriginal vrouwen eindigen 37x vaker in het ziekenhuis als gevolg van huiselijk geweld.

In de Northern Territory is dat 86x zo vaak en Centraal Australië spant de kroon met het schokkende cijfer 95x vaker dan het nationale gemiddelde.Aboriginal vrouwen die overlijden staan het hoogst op de Australische ‘homocide’ lijst. (Zie ook Facts and Figures....)

Is dit typisch voor de vicieuze cirkel van de ‘culture of poverty’? Plus het verlies van culturele identiteit van de mannen, die traditioneel een welomschreven en prestigieuze rol hadden? En die rol nu helemaal kwijt zijn?

Een eenduidig antwoord is er niet, maar naast directe maatregelen is het zeker van belang de diepliggende oorzaken te achterhalen. Want een ding is zeker: toen die samenlevingen nog vitaal waren en functioneerden waren deze uiwassen uit den boze.

Precies 250 jaar geleden ontdekte James Cook Australie... Hoe zo ontdekte?

(foto; Hollandia Nova: cartografie noord-west- en zuidkunst Australie door Nederlanders, 150 jaar voor James Cook)

Het is op 29 april 2020 precies 250 jaar geleden dat, zo leren generaties Australische scholieren, James Cook*** het continent ontdekt heeft. Hij plantte de Britse vlag op die dag in 1770 aan wat nu Botany Bay heet, de zuidkant van Sydney.

Maar het continent ontdekt? No Way, anderen waren eerder:

ruim 60 a 70 duizend koloniseerden de oorspronkelijke bewoners, door ons Aborigines genoemd, elke uithoek van het continent. Ze ontwikkelden boeiende culturen met vele verschillende economieen, talen (zo’n 250), complexe sociale verbanden en ingewikkelde religieuze voorstellingen.

Maar goed, je zou kunnen zeggen: dan was Cook in elke geval, zo leren al die scholieren, de eerste Europeaan die Australie ontdekte. Weer fout. Dat waren de Hollanders. Hier komen ze:

1. 1606 Kapitein Willem Janszoon landt met zijn schip de ‘Duyfken’ op de westkust van Cape York, het schiereiland in noordoost Australië dat met zijn noordelijke punt richting Papua New Guinea wijst. De ‘Duyfken’, een klein VOC schip, was er op uitgestuurd om Nieuw Guinea verder in kaart te brengen. Uiteindelijk komt het schip aan de oostkant van Cape York aan, waar het een vijandige Aboriginal bevolking aantreft. Janszoon keert om, en de plek waar hij het (hem nog niet bekende) continent verliet heet nog steeds Kaap Keerweer. Voor zover bekend was dit de eerste Europese kennismaking met Australië. In 2006 heeft Nederland en Australië op feestelijke wijze dit feit herdacht met culturele festiviteiten en staatbezoeken over en weer.

2. 1616 Kapitein Dirk Hartog landt met zijn schip de ‘Eendracht’ op wat nu Dirk Hartog Eiland heet (Shark Bay, West Australië). Hij was de eerste Europeaan die op de westkust van Australië stootte. Hij noemde het nieuwe land Eeendrachtsland. Dit jaar staat ter ere van zijn ontdekking 400 jaar geleden te boek als het Dirk Hartog Jaar. Net als in 2006 wordt dit historische feit uitvoerig herdacht in beide landen.

3. 1623. Jan Carstenz, kapitein op de ‘Pera’ en Dirk Melisz op de ‘Arnhem’ gaan weer richting Nieuw Guinea om contact de met inheemse bewoners te leggen. Ze belanden na maande in de buurt van Cape York. Carstenz dacht dat hij nog steeds de kusten van Nieuw Guinea zag, maar het was (het Australische) Cape York. Op enig moment scheidt de ‘Arnhem’ zich af van de ‘Pera’ en zeilt langs de oost en noordkust van wat tot op de dag van vandaag ‘ Arnhem Land’ heet, genoemd naar het bewuste schip.

4. 1642-1643. Abel Tasman ontdekt als eerste Europeaan het Australische eiland Tasmanie, brengt delen van het huidige Nieuw Zeeland in kaart en doet een reis later hetzelfde met een groot deel van West Australië noordwaarts en langs het eerder door Nederlandse zeevaarders bezochte Arnhem Land, de Gulf of Carpentaria tot Kaap Keerweer aan toe (zie hierboven). Hij stelde daarmee vast dat Australië een eiland continent was.

Tussen 1606 en 1770 voeren in totaal 41 schepen naar Australië. De Nederlanders hebben vrijwel de gehele Australische kusten in kaart gebracht, met uitzondering van de oostkust. Data was voorbehouden aan de Engelsman James Cook die in 1770 de gehele oostkust in kaart bracht.
De namen Arnhem Land, Groote Island, Hartog Island, Tasmanie en nog veel meer plaatsen herinneren aan de Nederlandse bijdrage bij de Europese ontdekking van Australië (. Hier een overzicht (Wikipedia) van alle Nederlandse namen langs de Australische kusten.

Waarom hebben we dan Australië aan de Engelse overgelaten? Een paar hypothesen:

1. Er viel niks te halen. De verslagen over dat vreemde continent waren niet bepaald flatteus: kaal, leeg, geen aanwijzingen voor goud zilver of specerijen.

2. de inheemse bevolking was vijandig, in onze ogen primitief en had niks te bieden. Wegwezen dus.

3. Nederland (of beter gezegd de Zeven Provinciën) met een bevolking van zo’n 3 miljoen had de (bestuurlijke) handen vol aan het toenmalige Indië en kon er niet nog een (nutteloos) continent bijhebben. (Dit was de opvatting van een Nederlandse ambassadeur die ik daar in de zeventiger jaren over sprak. Lijkt niet onlogisch).

*** Ere wie ere toekomt: Cook zelf claimde niet Australie ontdekt te hebben (hij kende de Nederlandse cartografie)  maar ‘slechts’ de oostkust. Hij leidde drie expedities naar de Stille Zuidzee, waaronder die naar de oostkust van Australie. De derde expeditie overleefde hij niet, werd op Hawaii vermoord door inheems bevolking. Hij gaat de boeken in als een van de grootste Europese 'navigators' 

Handreiking naar Aboriginal bevolking: tekst Australisch volkslied aangepast

Foto: Aboriginal en nationale vlag op Sydney Harbour Bridge (Ad Borsboom) 

Met een slechts kleine maar beduidende aanpassing heeft premier Scott Morrison een handreiking gedaan naar de inheemse bevolking.

De tweede regel van het volkslied Advance Australia Fair luidde tot vandaag: we are young and free, maar is vanaf vandaag ‘we are one and free’.

Dat ene woordje ‘one’ benadrukt dat ook de oorspronkelijke bewoners van het continent onvoorwaardelijk deel uit maken van de Australische samenleving.

Hoe vanzelfsprekend dit ook lijkt, lange tijd was in de 200-jarige bestaan van hedendaags Australie juist het tegenovergestelde het geval. Uitsluiting, vernedering, discriminatie en onteigening van land laten tot op de dag van vandaag nog diepe sporen na in de relatie tussen beide bevolkingsgroepen. 

Deze aanpassing, hoe gering ook, is van grote symbolische waarde juist omdat het hier gaat om een verandering in de (bijna heilige) tekst van een volkslied.

Aboriginal reacties zijn over het algemeen positief, al laten anderen ook weten dat het slechts een van de stappen is in het lange proces van verzoening en gelijkberechtiging.

Gedetailleerde informatie en reacties: ABC, The Australian, SBS-NITV, NOS

....en dan dit nog:

*voor de aanpassing van de tekst in het volkslied was de toestemming nodig van de premiers en gouverneurs van alle deelstaten, van  de voorzitters van parlement en senaaat, en van het formele staatshoofd, de Governor-General

*onlangs zong het nationale rugbyteam het volkslied in een van de Aboriginal talen (you tube)

*De premier benadrukte in zijn motivatie het succesvolle multiculturele karakter van zijn land, met inwoners uit meer dan 300 verschillende culturele achtergronden.

*Een nog moediger stap van de federale regering zou zijn de inheemse bevolking officieel in de Grondwet te erkennen

*Het huidige volkslied, Advance Australia Fair (al in 1878 gecomponeerd) verving in 1984 het Britse God Save The Queen. Hier het eerste couplet in aangepaste vorm:

Australians all let us rejoice,
For we are one and free;
We've golden soil and wealth for toil;
Our home is girt by sea;
Our land abounds in nature's gifts
Of beauty rich and rare;
In history's page, let every stage
Advance Australia Fair.
In joyful strains then let us sing,
Advance Australia Fair.

Aboriginal noodkreet in 60 talen, ook in het Nederlands

(foto Ad Borsboom: Uluru))

In 2017 kwamen afgevaardigden van vrijwel alle Aboriginal communities bijeen rond Uluru (voorheen Ayers Rock), die iconische monoliet in het hart van Australie.

Daar ontwierpen ze de road map voor erkenning van de inheemse bevolking in de Constitutie en deden een oproep voor structurele hervorming op een drietal fronten: een stem in de nationale arena, een Verdrag*** en waarheidsvinding over de geschiedenis en huidige positie van Aborigines.Het document kreeg de naam Uluru Statement from the Heart

Weten wat het precies inhoudt? Wel de inhoud is in maar liefst 60 talen, ook in het Nederlands, beschikbaar via de Australische multiculturele zender SBS. Boeiend om te beluisteren, scrol door naar Dutch.

***Australië is het enige Commonwealth land dat nog geen verdrag gesloten heeft met de inheemse bevolking die ontheemd en onteigend werd met de komst van de Europeanen.

What’s in a name. Aboriginal roep om meer erkenning inheemse plaatsnamen

(foto Ad Borsboom. Eigen plaatsnamen in mijn onderzoeksgebied)

Onderdeel van kolonisatie – of van overwinningen in oorlogen- is inheemse namen voor plaatsen en markante punten in het landschap vervangen door eigen namen. 

Toen James Cook 250 jaar geleden de oostkust van Australie in kaart bracht voorzag hij elke plek van betekenis met een eigen nog steeds actuele Engelse naam. Daaronder zijn Botany Bay en Port Jackson (haven Sydney) de meest bekenden. (zie ABC website voor de belangrijkste van de 120 nieuwe namen).Deze nieuwe namen werden als een raster over de bestaande, eeuwenoude inheemse namen gelegd. 

Aborigines streven al langer voor het officieel herstellen van inheemse namen voor plaatsen van betekenis. Zo werd Ayers Rock, die iconische monoliet in centraal Australia, opnieuw Uluru. In mijn onderzoeksgebied veranderden, om maar een paar voorbeelden te noemen, onder andere Elcho Island in Galiwin'ku en Rose River in Nulbumwar

Nu weer vragen Aborigines in West Australie om herstel van inheemse namen voor plaatsen van (religieuze) betekenis, namen die al generaties lang in inheemse talen bekend zijn.

Commentaar: Het natuurlijk ongemakkelijk wanneer je als westerling vertrouwd bent met namen als Ayers Rock en het moet plotseling Uluru worden. Het wordt echter ten onrechte gekwalificeerd als politiek correcte onzin.

Laten we daarom de situatie eens omdraaien. Stel Duitsland had de oorlog gewonnen en Scheveningen omgedoopt in Düsseldorf Am Meer; of Napoleon Den Haag na de verovering van Nederland had ongedoopt tot Cité Marie Louise, de naam van een van zijn echtgenotes. Zouden wij dan ook niet na onze bevrijding onmiddellijk die namen van de kaart geveegd hebben ten faveure van de oude bestaande namen? 

Over de religieuze betekenis van inheemse namen voor markante plekken zie fragment uit mijn boek De Clan van de Wilde Honing.

Na jaren van mislukking nieuwe poging om Aboriginal achterstand aan te pakken

(foto Ad Borsboom: Aboriginal en Australische vlag naast elkaar op op Sydney Harbor Bridge)

Close the Gap, oftewel werk de achterstand weg die de inheemse bevolking permanent heeft ten opzichte van main stream Australia.

Dit vrome plan met veel goedbedoelde doelstellingen werd gelanceerd in 2008 door toenmalig premier Kevin Rudd (Labor). Gemiddeld scoorde de Aboriginal bevolking op alle sociale indicatoren slecht: werkeloosheid, gezondheid, opleiding, huisvesting – teveel om op te noemen. Elke jaarlijkse evaluatie gaf echter keer op keer aan dat de resultaten zeer mager waren en dat verbetering op tal van terreinen nihil bleef.

Nu doet premier Scott Morrison (Liberal) en zijn Minsiter voor Indigenous Australians Ken Wyatt een nieuwe poging. De Federale regering heeft zich met al haar deelstaten en Aboriginal belangorganisaties verbonden aan een zestiental concrete doelstellingen. (zie ook complete rapport)

Naast verbetering op genoemde sociale indicatoren zijn aandacht voor landrechten, Aborigines in gevangenissen en uit huis plaatsen van Aboriginal kinderen enkele van de nieuwe doelstellingen. De stip op de horizon in 2030/31. Ook de grote nadruk op betrokkenheid van Aboriginal organisaties en communities voorkomt dat het plan weer een exclusieve top-down benadering is.

Inmiddels komt er ook kritiek: geen extra middelen bovenop het bestaande budget en het probleem alcoholisme krijgt geen expliciete aandacht. 

Nu wel succes? Veel zal afhangen van de samenwerking tussen overheden en Aboriginal communities, hoe de verantwoording (accountability) en tussentijdse evaluaties worden geregeld - en of de bestaande budgetten voldoende zijn om de ambitieuze plannen te kunnen realiseren. Skepsis zal alleen plaats maken voor vertrouwen als de papieren werkelijkheid sneller wordt vertaald in concrete verbeteringen.

De nieuwe aanpak kan in elk geval rekening op brede steun in het Parlement (Bipartisan support)

Tien miljoen dollar voor terughalen Aboriginal objecten uit buitenland

 (foto Ad Borsboom 1973: ceremoniele voorwerpen bij rituele dansen)

Tot medio vorige eeuw zijn belangrijke objecten in westerse instellingen terecht gekomen zonder dat de betreffende Aboriginal gemeenschap daar weet van had, of er toestemming voor gaf.

Naast gebruiksvoorwerpen en wapens zijn het ook vaak artefacten met een diepreligieuze betekenis.

De Australische minister voor Indigenous Australians stelt nu bijna 10 miljoen dollar beschikbaar om de terugkeer van dit cultureel erfgoed materiaal in buitenlandse musea en collecties mogelijk te maken.

Uitvoeder van het project wordt het Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies (AIATSIS). Dit door Aborigines geleide instituut ontwikkelt een database van het al materiaal in buitenlandse collecties en stelt richtlijnen samen voor de correcte en effectieve terugkeer van inheemse ‘cultural heritage’.

Het Instituut werkt nauw samen met Aboriginal gemeenschappen in heel Australië om in de komende vier jaren illegaal verkregen materiaal uit musea, universiteiten en privécollecties terug te vorderen.

Aboriginal kunst die legaal aangekocht is via Aboriginal Art Centres valt uiteraard niet binnen dit project. Ook de repatriëring van beenderen van Aboriginal voorouders maken er geen deel van uit. Dit programma startte 30 jaar geleden al en is menigmaal succesvol gebleken. (Zie mijn blog daarover: Geven we Aborigines eindelijk hun voorouders terug).

Bronnen: AIATSIS, Cultural Heritage Project, Indigenous Repatriation (over terugkeer beendeneren voorouders)

Australie: driekwart bevolking heeft impliciet vooroordeel (‘negative bias’) over Aborigines

(foto Ad Borsboom: Australische en Aboriginal vlag gebroedelijk naast elkaar op Sydney Harbour Bridge)

De uitkomst dat 75% van de ondervraagden negatieve associaties hadden bij Aboriginal afbeeldingen is weliswaar ‘shocking’ zoals de onderzoeker zegt, maar niet echt verrassend.

De onderzoek testen vonden impliciete ‘bias’ door te meten hoe snel deelnemers positieve woorden (bijvoorbeeld ‘liefde; vreugde’) of negatieve woorden (‘gemeen’, ‘onaardig’) associeerden met afbeeldingen van Aboriginal en ‘Caucasian Australiërs (witte mensen in de Australische terminologie).

Opmerkelijk is dat er op dit punt nauwelijks verschil bleek tussen mensen van Europese afkomst en Australiërs uit andere bevolkingsgroepen, zoals immigranten uit Oost-Zuid-Oost en Zuid Azië. Ook het opleidingsniveau van de deelnemers maakte nauwelijks verschil uit. Vrouwen scoorden iets lager, maar waren toch in groten getale positiever bij het zien van Cuacasian gezichten dan bij het zien van Aborigines.

Etniciteit, opleiding, gender, religie en beroepen blijken weinig invloed te hebben op impliciete ‘bias’ van mensen.

(Bron o.a. ABC. Onderzoek uitgevoerd door Australian National University onder 11.000 deelnemers over een periode van 10 jaar. Data verkregen via Implicit Association Test ontwikkeld op Harvard, Yale en University of Sydney. Publicatie in Journal of Australian Indigenous Issues. Discussie over de testmethode zie onderaan artikel.....)

A Book 50.000 years in the making. Aboriginal kennis van honderden species vastgelegd

Foto: voorbeeld inheemse kalender

Deze week werd in het verre noorden van Australië een uniek boek ten doop gehouden: Ngan’gi Plants and Animals.

Het boek documenteert de (nog) rijke ecologische kennis van de inheemse Australiërs en bevat teksten, foto’s en verhalen van zo’n 560 species. Het maakt deel uit van het project Biocultural Knowledge – Passing it on waarin wetenschappers samen met Aboriginal ouderen en hun families inheemse kennis documenteren.

Veel van dergelijke projecten zijn een initiatief van Aboriginal ouderen die samen met de eeuwenoude traditionele jagers en verzamelaars levensstijl ook hun unieke kennis zien verdwijnen.

Op de vraag hoe lang aan het boek gewerkt is zegt coauteur Glenn Wightman tegen de ABC: It’s a book that’s taken 50.000 year to produce – daarmee doelend op de cumulatieve kennis die Aborigines over duizenden jaren hebben opgebouwd.

Nu steeds meer Aboriginal gemeenschappen een ‘settled life’ gaan leiden en de ouderen hun kennis steeds minder op de volgende generatie kunnen overbrengen dreigt een onomkeerbaar verlies van waardevolle kennis.

"We talk about mammal and plant extinction, but we're going through an absolute catastrophe of biocultural knowledge loss at this point in time in north Australia', aldus de noodkreet van Wightman.

Dit soort samenwerkende projecten tussen westerse wetenschappers en Aboriginal ouderen zijn inmiddels al met 50 verschillende inheemse taalgroepen en culturen gestart.

Eerder schreef ik over dit onderwerp de volgende twee bijdragen: 

* Aboriginal traditionele kalender interactief op internet: zeven seizoenen, weertypen en voedsel

Traditionele Aborigines uit de omgeving van Darwin (Northern Territory) hebben hun gedetailleerde kennis van de zeven seizoenen die ze onderscheiden op internet gezet (bericht ABC).

Hiermee is een grote schat aan inheemse kennis beschikbaar gekomen voor scholieren, studenten en allen die graag iets willen leren over  natuur en landschap in de eigen omgeving.

De kalender toont welke inheemse seizoenen er zijn, hun namen en klimatologische kenmerken, welk voedsel gekoppeld is aan welke tijd van het jaar en met welke maanden ze corresponderen. Verder biedt de internetsite instructies voor leraren, een glossary van inheemse namen, oefenmateriaal voor scholen en audio uitleg.

Kalender te vinden op: www.larrakia.csiro.au

Achtergrond. De traditionele indeling van seizoenen bevat bijzonder gedetailleerde informatie over land, ecologie en voedselvoorziening. Alle namen van de seizoenen verwijzen naar een type weer, dat bepaalde ecologische kenmerken met zich mee brengt en aangeeft welk voedsel er waar in het landschap beschikbaar is.

Een voorbeeld uit mijn onderzoek in Arnhem Land, het seizoen Djimoro (april/mei). Kenmerken: einde regentijd, wind draait naar zuidoosten, overvloed aan vegetarisch voedsel en vis beschikbaar. Djimoro is een van de acht seizoenen die ik in mijn onderzoeksgebied mocht vaststellen.

De eeuwenlange nauwkeurige observatie van seizoenen en invloed op het landschap vindt zijn weerslag in mythologische verhalen en daaraan gerelateerde gezangencycli. De hoofdpersonen zijn meestal dierlijke wezens uit de Dreamtime (scheppingstijd) die metaforen zijn voor een bepaald seizoen, een ecologisch milieu en een beschikbare voedselketen.

Deze symbiose tussen concrete kennis en zingeving helpt mensen niet te verdwalen; niet in de natuur en niet in het leven zelf. 

**Aboriginal kennis van seizoen en weerpatronen vastgelegd in kalenders

(03-01-2013) Het prestigieuze Australische onderzoeksinstituut CSIRO* publiceert kalenders die bijzonder gedetailleerde Aboriginal kennis over weerpatronen en seizoenen tot onderwerp hebben. Dit langlopend project is een samenwerkingsverband tussen Aborigines en een team van onderzoekers van CSIRO.

De projectleider, Emma Woodward, erkent dat er een enorme hoeveelheid onbekende kennis verstopt zit in Aboriginal classificatie systemen van seizoenen en weerpatronen:

"It's really amazing and there's certainly a lot of weather scientists and others to see what they can learn from it as well", zo zegt ze tegen de ABC

* CSIRO The Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation

Achtergrond. Millennia lang hebben Aborigines een zeer gedetailleerde kennis van weerpatronen en seizoenscycli opgebouwd. Gedetailleerde observaties van het gedrag van dieren, groei en afsterven van planten, loop van de sterren, veranderingen in het landschap, weer en wolkenformaties – daardoor wisten ze zich het hele jaar rond verzekerd van voedsel, medicijnen en andere bronnen van bestaan.

Ik noteerde in mijn onderzoeksgebied, tropisch Arnhem Land, een achttal jaarlijkse seizoenen die op geen enkele wijze lijken op onze Gregoriaanse kalender. Ook niet op de nogal grove westerse indeling in Regentijd en Droge tijd.

De namen van elk inheems seizoen correspondeerde met kenmerken van weerpatronen, kenmerken van dieren en planten in zo’n periode en algemene aanduidingen van temperaturen. Voorbeeld: djimoro (globaal april/mei): sterke wind en regen uit het oosten, hoge gras ‘knocked down’ door de wind’ en verder vermelding van allerlei soorten plantaardig voedsel en vis (in: Maradjiri. A modern ritual complex in Arnhem Land, north Australia; 1978, Katholieke -nu Radboud- Universiteit Nijmegen; proefschrift).

Inmiddels hebben vervolgstudies zoals van het CSIRO nog veel gedetailleerdere cycli van seizoenen (tot wel 13 toe) aan het licht gebracht. Voorbeelden daarvan zijn de door het CSIRO gepubliceerde kalenders en artikelen.

Een brandende kwestie: oeroud Aboriginal gebruik van vuur ingezet om landschap te redden

(Foto, Ad Borsboom: Aboriginal vuur-management in Arnhem Land)

Bosbranden vormen een ware plaag in het hedendaagse Australie. Lang niet altijd zijn die te voorkomen. Maar steeds vaker worden (eindelijk) eeuwenoude technieken van de inheemse bevolking ingezet om deze allesverwoestende infernos’ voor te zijn.
Aborigines branden traditioneel kleine stukjes land (patch work burning) af om grote branden te voorkomen. Met hun eeuwenoude opgebouwde kennis van de natuur en weertypen weten ze in welke tijd van het jaar op welke plekken preventief stukje land afgebrand kunnen worden.
Veel inheemse planten en dieren hebben baat bij dit vuurregime. De zo ontstane biodiversiteit is kenmerkend voor het Australische landschap in die gebieden waar Aborigines nog de overhand hebben - Arnhem Land bijvoorbeeld.
Nu heeft ook de University of Tasmania een project gestart om samen met Aboriginal communities deze oeroude gebruiken in te zetten om allesverwoestende bosbranden te voorkomen. Tevens de erkenning dat het oorspronkelijk landschap met al zijn biodiversiteit te danken is aan de zorgvuldige wijze waarop Aborigines er eeuwenlang mee zijn omgegaan.
Zie ook mijn (eerder) artikel Aborigines en Vuur en Waarom zag Australië voor eerste Europeanen er uit als een park?

Aboriginal vrouwen dragers van culturele kennis ‘bush medicine’

Een van de vele voorbeelden uit en rond Alice Springs: oude en jonge vrouwen oogsten planten waarvan de geneeskrachtige werking al generaties lang bekend is. Daaronder planten tegenhuidirritatie, tegen wondjes en spierpijn en tegen verkoudheid en griepachtige verschijnselen (zie video).

Het biedt de ouderen kans hun kennis door te geven aan de jongere generatie, een ‘intergenational learning’ dat de sociale band in Aboriginal communities versterkt.
Deze activiteiten werden in 2000 geïnstitutionaliseerd in het Akeyulerre healing centre.

Belangrijk doel is, behalve het doorgeven van eeuwenlang opgebouwde kennis, ook inheemse vrouwen te sterken in culturele bagage. De band met het land zelf staat eveneens centraal in het verzamelen en verwerken van geneeskrachtige planten.

Het is een antwoord op de ontwrichting en vervreemding die inheemse van inheemse Australiërs generaties lang ondervonden hebben als gevolg van verlies van land en levenswijze.
(Zie ook deze website ABC, en videopresentatie).

Hieronder enkele artikelen die ik eerder schreef over inheemse kennis van voedsel, de werking van seizoenen en kennis en werking van honderden natuurlijke species.

“We have 6,500 bush foods, only about 20 have been developed for commercial markets."

(foto Ad Borsboom 1973: vrouwen verzamelen pandanusbladen)

De Aboriginal corporatie First Hand Solutions lanceert het project IndiGrow om main stream Australiërs bewust te maken van de kwaliteit en commerciële waarde van inheems bush food.

Aboriginal kennis van wat de natuur te bieden heeft is fenomenaal: kruiden, vruchten, groente, geneeskundige planten en pijnstillers maken al eeuwenlang deel uit van het inheemse dieet. Ze zijn in alle milieuzones van het continent te vinden (zie website ABC).

Op dit ogenblik maken deze inheemse producten slechts 1% uit van de totale Australische voedselketen. Niettemin vertegenwoordigen ze nu al een waarde van A$ 20 miljoen, vooral dankzij de internationale vraag.

De initiatiefnemers van het project hopen dat het alle Australiërs inspireert om hun lokale flora met andere ogen te bekijken en te beschermen als waardevol culturele en natuurlijke erfgoed.

***eerder schreef ik twee blogs over dit onderwerp (hieronder): Aboriginal bush food verovert Australische supermarkten”en A Book 50.000 years in the making. Aboriginal kennis van honderden species vastgelegd.

Aboriginal bush food verovert Australische supermarkten

Australië was tot de jaren zeventig in het publieke culinaire domein vooral een land van Fish&Chips en Meatpies. Pas in de jaren tachtig ontdekte het land - met dank aan de Mediterrane emigranten - dat de oceanen rondom een overvloed aan gevarieerde vis en schelpdieren in de aanbieding hadden.

Dit bleek achteraf het startsein om alle culinaire sluizen van de wereld te openen.

Australische topkoks probeerden elkaar de loef af te steken met het bedenken van creatieve fusie-gerechten. Aziatische, Europese, Afrikaanse en Zuid Amerikaanse ideeën vormden de ingrediënten voor tal van nieuwe ideeën en culinaire experimenten. Wat er ontstond was meer dan de som van afzonderlijke delen.

Maar wat had Australië zelf te bieden aan eigen producten? Als vanzelfsprekend kwam met terecht bij Aborigines met hun duizenden jaren opgebouwde kennis van wat in de natuur beschikbaar is: bush tomaten, pruimen en tal van andere vruchten en planten.

Het gevolg: ‘bush tucker (tucker=food), zoals de inheems voedsel genoemd wordt, veroverde zich in snel tempo een onmisbare plaats in de avant garde van culinair Australië (ABC).

Dat idee bereikt nu het grote publiek via de supermarkt-ketens die actief zijn gaan meeliften op die trend. Zo heeft Coles (vergelijkbaar met onze C100 ) het Indigenous Food Fund opgericht om samen met Aboriginal Australiërs die inheemse kennis te vertalen in beschikbare authentieke Australische producten. Een van de vele commerciële voorbeelden: ‘Outback Spirit’ sauzen zijn in vrijwel alle supermarkten verkrijgbaar.

Deze trend biedt inmiddels honderden Aborigines in heel Australië werk – werk dat een perfecte link lijkt te leggen tussen erkenning voor inheemse kennis enerzijds en op westerse leest geschoeide economische voortgang anderzijds. Er bestaan inmiddels al een vijftal Aboriginal voedsel producenten die de supermarkten van hun producten voorzien.

Aboriginal kunst: niet alleen religie maar ook overdracht praktische kennis

(foto: prijswinnende werk My Country and Bush Medicine - website ABC)

Ook wij antropologen hebben de neiging alle uitingen van Aboriginal kunst eenzijdig te verbinden met scheppingsverhalen, gesitueerd in de Dreamtime - die mythologische tijd waarin spirituele wezens de aarde en de natuur vormden en bezielen.
Dat beeld klopt wel, maar is slechts een van de vele lagen van betekenis.

Wat vaak onderbelicht blijft is dat de voorstellingen ook instructies geven over voedsel, water, gedrag van dieren, van de seizoenen en de kosmologie. ‘Teaching devices’ waarmee kennis van generatie op generatie wordt overgedragen, aangepast en vernieuwd al naar gelang de omstandigheden. (Zo heb ik ook rotstekeningen gezien waar westerse zeilschepen met bemanning te zien zijn -als waarschuwing – en zelfs afbeeldingen van vliegtuigen.

Twee jaar geleden maakte we (echtgenote Elfrida en ik) een excursie in het uitgestrekte woestijngebied ten zuidwesten van de stad Alice Springs. Een Aboriginal vrouw bracht ons op de vijfde dag naar een afgelegen rotsformatie vol met afbeeldingen. Wat me vooral bijgebleven is: haar nadruk op de praktische betekenis van de afbeeldingen waar ik eerst allerlei mythologische verklaringen verwachtte. De ene afbeelding betekende dat die plek alleen voor geïnitieerde mannen bestemd was, een ander symbool alleen voor vrouwen en weer een andere afbeelding voor iedereen als ‘shelter’.

Nog belangrijk waren de tekens die verwezen naar waterbronnen in die verdorde woestijn omgeving. Wie die tekens kon lezen wist in welke richting hij/zij moest lopen om bij een uit-stekende rotsformatie aan de horizon voldoende water te kunnen vinden. En waar water is, is ook leven; planten en dieren die noodzakelijk zijn om te overleven. Dat die plaatsen vervolgens een religieuze sacrale lading krijgen en toegeschreven worden aan scheppende wezens geeft alleen maar aan dat de mens er afhankelijk van is en ze niet zelf geschapen heeft.

Een ander prachtig  voorbeeld zijn de kunstwerken uit een afgelegen Aboriginal community 300 km ten noordoosten van Alice Springs. Daar maken vrouwen schitterende zogenaamde traditionele schilderijen, die echter allemaal verwijzen naar geneeskrachtige planten, gebaseerd op duizenden jaren inheemse geneeskunde.

Zie hiervoor een fraai geïllustreerd artikel op de website van de ABC, en vergeet ook niet even de twee video’s aan te klikken – de eerste met achtergrond en de tweede over het ontstaan van zo’n prachtig kunstwerk.. Echt de moeite waard.

Aborigines willen een Vedrag. Australië enige Commenwealth land zonder

Aboriginal Australia doet al lang een dringende oproep aan de regering om de kwestie van een Verdrag met de inheemse bevolking terug op de nationale agenda te zetten. Tot nu toe is er op dat niveau echter weinig beweging te bespeuren.

Maar op de bestuurslaag daaronder boeken Aborigines langzaam maar zeker successen. Zo heeft het Lagerhuis van de deelstaat Victoria een wet aangenomen waarin de totstandkoming van zo’n Treaty geregeld gaat worden. Ook de regering van de Northern Territory beweegt in die richting: ze tekende een Memorandum of Understanding waarin de route naar zo’n Treaty is vastgelegd.

Waar gaat zo’n verdrag over? Inheemse journalist en tv presentator Stan Grant is helder: een verdrag ‘would have substance and not be symbolic.’ Het moet gaan over onderwijs, gezondheid, huisvesting, kortom over alle onderwerpen om de kloof tussen Aboriginal Australië en de rest van de bevolking te dichten.
De federale overheid schijnt nog veel koudwatervrees te hebben om aan zo’n verdrag te beginnen. De constitutie zou veranderd moeten worden en dat vereist een tweederde meerderheid in een referendum. Vandaar dat Stan Grand er terecht constateert dat de main stream Australia zich dat onderwerp eigen moet maken; immers de 3% Aborigines kunnen die meerderheid nooit op eigen kracht bewerkstelligen. I

Slechts vijf maanden geleden nog stond het Uluru Statement from the Heart in de schijnwerpers van de belangstelling.
Honderden inheemse delegaties, verzameld rond het iconische Uluru in centraal Australië, presenteerden unaniem hun eisenpakket: oprichting van een First Nations Advisory Body op federaal niveau en de oprichting van een commissie die snel een verdrag tussen de inheemse bevolking en de Australische natie moet voorbereiden. 
Stan Grant: inheems Australië bezit onder de huidige landrechten erkenning al een derde van het Australische grondgebied, en daar vloeien vanzelfsprekend andere inheemse rechten uit voort.

Australië is het enige Commonwealth land dat nog geen verdrag gesloten heeft met de inheemse bevolking die ontheemd en onteigend werd met de komst van de Europeanen.

Bijna 7000 jaar oude Aboriginal (vaste) woonplaats krijgt UNESCO Werelderfgoed status

Foto: stenen visvallen op deze Werelderfgoed site

Een Aboriginal archeologische site van 6.600 jaar oud in de staat Victoria (ouder dan de Egyptische piramiden) is officieel erkend als Werelderfgoed. 

De Gunditjmara Aborigines gebruikte stenen om ingewikkelde visvallen te maken en huizen te bouwen. Omdat ze ook zaden van grassoorten cultiveerden en bewaarden lieten ze het nomadische leven achter zich en vestigden zich op vaste plekken. (zie ook recente publikatie Dark Emu van Bruce Pascoe)

Met de verworven UNESCO status wordt een 17 jaar lange campagne voor erkenning van deze oeroude aquacultuur site bekroond met de status Werelderfgoed.

Al eerder schreef ik onderstaand artikel over Aboriginal dorpssamenlevingen:

Ook Aboriginal samenlevingen kenden vaste woon- en verblijfplaats

(foto: Australian Geographic.com)

Het beeld dat Aborigines passief leefden van wat de natuur toevallig aanbood is al lang achterhaald. Kennis van de natuur en landschap, superieure jachttechnieken en land management met vuur maakten van hen actieve producenten van gevarieerd voedsel. Maar dat sommige Aboriginal samenlevingen vaste woon-en verblijfplaatsen kenden en stenen huizen bouwden is een ontdekking...lees verder

De VN week van de vluchtelingen. Inventarisatie van het Australische model

(foto: UNHCR)

Australië en vluchtelingen, een beleid met twee gezichten. De Refugee Council Australia vat het in een zin samen: Ons resettlement program is worldclass, terwijl de behandeling van bootvluchtelingen schandelijk is: we criminaliseren asielzoekers en zetten ze voor onbeperkte tijd vast. Daar hebben politici en media de afgelopen 20 jaar het overheersende ‘narrative’ van gemaakt en ons imago wereldwijd geschaad. A massive Shame.

Wat is dan world class volgens de Council. Wel, Australië staat nog steeds derde, na de VS en Canada, als het gaat om het accepteren van het VN resettlement program voor vluchtelingen. Afgelopen jaar nam het land 18.750 VN erkende vluchtelingen op (sinds 1947 zijn dat er 900.000 in totaal). Australia — as a people — is a very welcoming country, aldus een woordvoerder van de Refugee Council.

Australië, afgezet per hoofd van de bevolking, staat zelfs nummer een waar het gaat om succesvol ‘resettlement’ van erkende vluchtelingen: ruim 11.000 per 2.000 inwoners. Nederland staat 9de met 382 vluchtelingen per bijna 46.000 inwoners. Bron UNHCR

Hoe zit het nou precies? Enige tijd geleden ondernam ik een poging daar wat inzicht in te verschaffen:

(voor de meest recente cijfers en achtergronden zie ook deze ABC website)

1. De harde kant

De afgelopen jaren heeft Australië een bikkelhard beleid tegen bootvluchtelingen gevoerd. De gammele bootjes richting Australië worden door de Marine teruggesleept naar de havens van vertrek.
Wie toch het vasteland bereikt wacht een bestaan in detentiecentra op Pacific landen als Nauru of Papua New Guinea.

Met die Pacific landen heft Australië een overeenkomst gesloten om –op kosten van Australië – de vluchtelingen op te sluiten in afwachting hun procedure. Daar wachten ze onder Spartaanse omstandigheden hun asielprocedure af, met geen kansen Australië binnen te komen. De boodschap van de politiek: je komt er op die manier niet in.

Voorstanders van de strenge zero tolerance benadering wijzen op de successen daarvan: zowel onder de conservatieve regeringen van John Howard, Tony Abbott en Malcolm Turnbull zijn er geen boten meer op het vasteland van Australië aangekomen. De politiek heeft ook een slag toegebracht aan de kwalijke praktijk van mensensmokkelaars. Inmiddels Ook de Australische Labor oppositie zegt deze politiek op hoofdlijnen te steunen.
Australië wijst erop dat voor deze aanpak 17 maanden geleden nog 800 boten met 51.000 vluchtelingen Australië wisten te bereiken, met minimaal 1200 verdronken slachtoffers op zee. Sinds die aanpak: 0.

Tegenstanders wijzen op het inhumane karakter van dit beleid in de kampen en het schenden van internationale verdragen, met name om bootvluchtelingen terug te verschepen naar het land van herkomst waar mogelijk vervolging wacht. Amnesty zegt dat er mensenrechten geschonden worden (zie ook Volkskrant), beschuldigingen die de Australische overheid met kracht ontkent.

2. Compassie met vluchtelingen

Australië kent een lange geschiedenis van compassie met vluchtelingen. Na WOII liet het land tal van vluchtelingen uit oost Europa toe. Hierover een informatief artikel uit de Sydney Morning Herald van 1947.

In de jaren zeventig volgde een ruimhartig beleid voor vluchtelingen uit Vietnam en een dito gastvrijheid viel ontheemden uit de Libanon in de jaren negentig ten deel. (Voor een recent overzicht van de afkomst van erkende vluchtelingen, zie ABC website: scroll naar Top countries of origin for persons granted Australian refugee visas)

Maar de crisis in Syrië riep om nog meer compassie. Australië was bereid het aantal extra Syrische vluchtelingen van 4.400 nu te verhogen.

Uit het UNHCR rapport daarover (2015, p 62) blijkt dat Australië, afgezet per hoofd van de bevolking, zelfs nummer een staat waar het gaat om succesvol ‘resettlement’ van erkende vluchtelingen: ruim 11.000 per 2.000 inwoners. (Nederland staat 9de met 382 vluchtelingen per bijna 46.000 inwoners).

3.Analyse

Wat is de oorzaak van deze Januskop aan beeldvorming over dit onderwerp - bikkelhard versus compassie?
Ik denk dat het basisprincipe van Australië als traditioneel immigratieland is zoveel mogelijk controle te behouden over de vraag: wie mag er binnen komen.

Waar over het algemeen brede consensus bestaat over de toelating van legale (werkzoekende) immigranten (ongeveer 180.000 per jaar) en accepteren van rond de 20.000 officiële asielzoekers volgens de UNHCR, is dat geenszins het geval ten aanzien van bootvluchtelingen.

Los van de humanitaire ellende van de vele doden die ook voorheen op de Australische kusten aanspoelden, en los van de slag die de overheid wil toebrengen aan de cynische industrie van mensensmokkel, speelt onderhuids ook mee dat bootvluchtelingen een niet te controleren categorie is, kennelijk een moeilijk te verteren onderwerp voor een immigratieland.

Stiekem zeggen sommigen wat andere denken: queue jumpers; mensen die voordringen en geen gebruik maken van de legale weg (binnenkomen via legale immigratie of via UNHCR). Australië als eiland continent en immigratieland moet, is de algemene opinie, de regie in eigen hand houden en op dat principe wordt ondermijnd door bootvluchtelingen.

De tienduizend doden op die Middellandse Zee in de afgelopen jaren, de ongecontroleerde stroom vluchtelingen naar Europa en de winstgevende criminele activiteiten van mensesmokkelaars, versterken Australie in de juistheid van haar harde, maar noodzakelijke beleid.Zeker nu in Europa steeds meer stemmen opgaan om de Australische aanpak serieus te nemen - maar veel van die stemmen hebben alleen oog voor het beleid ten aanzien van bootvluchtelingen, en laten de andere elementen (grote intake legale immigranten en hoge score acceptatie VN erkende vluchtelingen) liever buit beschouwing.

Ruim 4.500 Aboriginal overblijfselen terug naar inheemse communities. Museum erkent nalatigheid

(foto Ad Borsboom: voorbereiding 'smoking ceremony' voor overledene - Maningrida 1972)

Het gerenommeerde South Australian Museum in Adelaide begint met de repatriatie van een groot aantal menselijke resten van Aboriginal voorouders naar  nabestaanden. Het museum is een van de laatste Australische instituties die deze stap onderneemt.

Bijna 200 jaar lang werden Aboriginal resten wereldwijd beschouwd als wetenschappelijke specimen ten koste van het humane aspect.

Ondanks de logistieke problemen bij deze massale teruggave zijn Aboriginal nabestaande blij met deze ontwikkeling. Een van de Aboriginal senioren, van wie 1200 overblijfselen in het museum liggen zegt sarcastisch:'ik denk niet dat ik zelf mijn beenderen later ergens tentoongesteld wil zien en dat geldt ook voor onze voorouders.' 

(Bron: ABC)

Eerder schreef ik naar aanleiding van een repatriatie uit Europa de blog Geven we Aborigines eindelijk hun voorouders terug? met nadruk op het gebrek aan respect, het stelen van lijken, de spirituele opvattingen van Aborigines over omgang met de dood en de eis om dit grof onrecht te herstellen.

***Update: Natural Museum London volgt voorbeeld: na 100 jaar keren 37 overblijfselen Aboriginal voorouders terug naar Australie 

Ook erkenning voor Aboriginal veteranen

(11-11-20130) Foto: SBS Australia

Rememberance Day. Vandaag herdenkt ook Australië haar ruim 100.000 gesneuvelden in een groot aantal oorlogen: van de Boerenoorlog, tot WO I en Wo II, en van Vietnam tot Irak en Afghanistan.

Een vergeten groep die zich nu nadrukkelijk meldt zijn Aborigines die in beide wereldoorlogen goed genoeg bevonden werden om het vaderland te verdedigen. Nu lijkt een kentering op komst.

Zo werd afgelopen zondag een Aboriginal oorlogsmonument onthuld in Adelaide. Dit nieuwe Aboriginal War Memorial is niet alleen een eerbetoon aan de inzet van inheemse Australiërs, maar zet ook een volgende stap in het moeizame proces van reconciliation tussen Aborigines en main stream Australia.

Bij verschillende herdenkingen eerder dit jaar in Australië en Nieuw Guinea worden Aboriginal ceremonies opgevoerd om de ‘spirits’ van de gesneuvelden Aborigines weer in contact te brengen met de eigen inheemse families en hen zo de rust te geven die ze verdienen. Bringing their Spirits Home, zo luidt de schreeuw om erkenning.

Achtergrond. Exacte aantallen van Aboriginal betrokkenheid in oorlogshandelingen zijn niet bekend, maar een legitieme schatting is dat er ongeveer 500 dienden in WOI en zo’n 6000 in WOII.

In gevechtssituatie waren het gelijkwaardige ‘mates’ van de andere Australiërs, maar terug thuis werden ze weer met de nek aangekeken, gediscrimineerd en moesten ze, om het maar bot te formuleren, terug in het hok. Ze kregen geen erkenning en kwamen niet, zoals hun blanke 'mates', in aanmerking voor welke compensatie dan ook.

Nieuw onderzoek toont aan: Aborigines leefden al 60.000 jaar geleden in Australië

(foto: Ad Borsboom, rotsschilderij Arnhem Land, noord Australië) 

De verre voorouders van de huidige Aboriginal populatie leefden al 65.000 jaar geleden in Australië. Archeologisch onderzoek in Arnhem Land, noord Australië, legt stenen werktuigen bloot die elders in de wereld pas zo’n 20.000 jaar geleden op het toneel verschenen.De aanwezigheid van oker op deze archeologische sites wijst ook op artistieke activiteiten van de vroege Australiërs (tot op de huidige dag zijn deze okers belangrijke grondstoffen voor de vele oeroude rotstekeningen in het gebied). 

Deze nieuwe dateringen zijn mogelijk door de zgn. luminescence dating techniques. De oudere carbon dating kan ouderdom voorbij de 45.000 jaar niet meer meten.
Het onderzoek verschijnt deze week in het prestigieuze tijdschrift Nature.

De voornaamste conclusies op een rij:
*65.000 jaar geleden leefde de moderne mens al in Australië
*Deze Homo Sapiens beschikte over stenen bijlen, speerkoppen, maalstenen en grondstoffen om rotstekeningen te maken.
*Aborigines voltooiden de eerste inter-continentale en maritieme migratie vanuit Afrika, lang voordat Amerika, Nieuw Guinea en Nieuw Zeeland voor het eerste door mensen gekoloniseerd werden.

Bron: Sydney Morning Herald, tijdschrift Nature (abstract)

Aboriginal namen voor oudste sterren in internationaal erkende astronomische catalogus

(Foto: Emu figuur verbindt sterrenbeelden)

Vier Aboriginal namen voor enkele van de oudste sterren in het universum zijn nu toegevoegd aan de internationaal erkende sterren catalogus van de International Astronomical Union (IAU). Daarmee eert de organisatie de oudst nog levende cultuur op aarde die minstens 65.000 jaar het Australische continent bevolkte.

Tevens is deze naamgeving een erkenning voor de astronomische kennis die Aborigines door de vele heen ontwikkeld hebben. Waar die kennis in mythologische orale verhalen van generaties op generatie werd door gegeven en ontwikkeld, bevatte ze tegelijkertijd belangrijke praktische informatie over seizoenen, beschikbaarheid van voedsel en geologische kennis.

De catalogus heeft dit jaar 88 nieuwe namen toegevoegd , namen afkomstig uit andere dan de gebruikelijke Griekse, Latijnse of Arabische talen.

Hieronder een tweetal bijdragen die ik eerder daarover schreef:

Aboriginal astronomie omvangrijk, eeuwenoud en centraal in eigen cultuur

De Australische astronoom Dr. Duane Hamacher (Monash University Melbourne) komt na een studie van ruim acht jaar tot de conclusie dat de Aboriginal kennis van de nachtelijke sterrenhemel indrukwekkend is.

Bovendien neemt deze kennis een centrale plaats in de Aboriginal cultuur in. ‘Ze is verbonden met alle aspecten van het dagelijkse bestaan: navigatie, kalenders, tijdsopvattingen, jagen, verzamelen, vissen en vormen van landbouw.’ (daar kan ik nog aan toevoegen: ook verbonden met filosofie, religie, betekenisgeving. 

De eerste gedocumenteerde gegevens dateren al van 1857 toen Pastor Stanbridge al 40 sterren-constellaties vastlegde die Aboriginal groepen in de staat Victoria hanteerden.

Een handzame gids daarover is eerder verschenen onder de titel Emu Dreaming: an Introduction to Australian Aboriginal Astronomy. Zie ook schilderijen van de constellatie Seven Sisters, Aboriginal Art Gallery).

Aboriginal ‘Stonehenge’ ontdekt

Op een verlaten veld in de Staat Victoria is onlangs een 50 meter lange, eivormige, stenen structuur bloot gelegd die verwijst naar Aboriginal inzichten in astronomie. De stenen zijn net als die van Stonehenge gericht op de zomer en winter zonnewende en de lente en herfst equinox (“nachtevening”: zon loodrecht op de evenaar waardoor dag en nacht even lang zijn).

Onderzoekers twijfelen er niet meer aan dat deze constructies van steen door mensen zijn aangelegd om de bewegingen van de zon vast te leggen en zo de loop van de seizoenen te kunnen bepalen Het lijkt waarschijnlijk dat deze constructie ouder is dan het 4.500 jaar oude Stonehenge, waarmee Aborigines de oudste astronomen ter wereld zouden zijn.

Achtergrond. Deze vondsten bevestigen wat Aborigines in de vorm van mythologieën al duizenden jaren van generatie op generatie overbrengen: virtuele mappen van de nachtelijke sterrenhemel in de vorm van dierenfiguren waarmee zowel tijd als seizoenen gemarkeerd worden (zie foto).

Aborigines hadden en hebben (nu nog in mijn onderzoeksgebied Arnhem Land) een diepgaande en uitgebreide kennis van de nachtelijke hemel en de bewegingen van hemellichamen van zonsondergang tot zonsopkomst.

De Yolngu uit noordoost Arnhem Land bijvoorbeeld leggen verband tussen de maan en de bewegingen van eb en vloed en hebben verklaringen voor zowel zons- als maansverduisteringen. Een van de belangrijkste rituelen heeft de Morgenster (Venus) als onderwerp, terwijl een van de meest sacrale riten geassocieerd wordt met de afstervende maan. Ook hun inheemse kalender met zijn vele seizoenen is deels gebaseerd op het verschijnen van bepaalde planeten aan de nachtelijke hemel en op de beweging van sterrenbeelden.

Deze kennis is verpakt in mythologische verhalen, waarmee al deze inzichten niet alleen een praktische doel dienen (kennis seizoenen, navigatie), maar tevens symbool staan voor onder meer leven en dood, vruchtbaarheid, mannelijke en vrouwelijke elementen in de kosmos – kortom zin en betekenis geven aan het bestaan.

Een handzame gids daarover is onlangs verschenen onder de titel Emu Dreaming: an Introduction to Australian Aboriginal Astronomy (zie www.EmuDreaming.com).

Sorry Day, referendum, verdrag. Aboriginal Australië en het Uluru Statement

(26-5-2017, foto ABC) Dit weekend vallen drie gebeurtenissen die de Aboriginal emancipatiebeweging definiëren samen.

1. Op 27 mei is het precies 50 jaar geleden dat de inheemse bevolking van Australië de facto burgerrechten verwierf. In een referendum zei de overgrote meerderheid van de Australiërs ‘ja’ op de formele vraag of Aborigines meegenomen moesten worden in toekomstige volkstellingen.

Tot dan toe was dit niet het geval en vielen Aborigines onder de flora en fauna wet. Deze mijlpaal wordt nu vijftig jaar later op vele manieren herdacht en is het startsein voor de volgende stap:

2. Deze dagen zijn 200 Aboriginal delegaties uit het hele land bijeen bij Uluru –het symbool voor Aboriginal Australië bij uitstek- om een voorstel te formuleren voor een volgend referendum. Waar aanvankelijk alleen erkenning als de oorspronkelijke bewoners van in de grondwet het thema voor een referendum was, is het onderwerp verbreed.

Aborigines eisen nu dat er een representatieve (politieke) vertegenwoordiging in het leven wordt geroepen en dat die verankerd wordt in de grondwet. Dit als opmaat naar een officieel verdrag met de Australische Federale overheid waarin onder meer landrechten, compensatie en educatie worden vastgelegd. In The Uluru Statement from the Heart hebben de Aboriginal leiders vandaag deze eisen vastgelegd.

3. 26 mei is officieel Sorry Day. Sinds 1998 herdenken de inheemse bewoners de zogeheten Stolen Generation.Dat zijn Aborigines die als kind gedwongen bij hun familie zijn weggenomen om honderden kilometers verderop in internaten van overheid, missie en zending, volledig geassimileerd te worden in de westerse samenleving.

Ze eindigden meestal als tweederangs burgers als knechtjes op boerderijen of als hulpjes in westerse huishoudens. Velen zagen hun familie nooit meer terug. Deze praktijk, begonnen in het begin van de 20ste eeuw, duurde tot medio jaren 60 van de vorige eeuw voort.

In 2011 bood uiteindelijk ook de Federale Overheid haar verontschuldigingen aan tijdens een emotionele zitting in het parlement.

Prime Minister Turnbull: multicultureel Australië groot succes

‘Vandaag bevestigt de Australische overheid haar commitment met multicultureel Australië’. Zo introduceert premier Malcolm Turnbull zijn eerste strategisch rapport over de demografische inrichting van zijn land: Mulitcultural Australia: United, Strong, Succesful.

Hierin bouwt hij voort op de bi-partisan politiek van zijn voorgangers sinds 1975 toen de White Australia Policy ten grave werd gedragen.

We are a richly diverse nation, and have flourished with waves of migration. This cultural diversity is one of our greatest assets.

Maar ook legt hij accentverschillen in vergelijking met de vorige Labor regering: inclusiviteit van alle Australiërs in plaats van nadruk op etnische groepen en speciale voorzieningen daarvoor.

Our immigration nation is not defined by race, religion or culture but by our shared values of freedom, democracy, the law and equal opportunity. We reject practices which undermine these shared values.

Daarnaast legt hij nadruk op nationale veiligheid met maatregelen tegen terrorisme en border security (lees: weigeren bootvluchtelingen en aanpak mensensmokkelaars).

Bronnen: Multicultural Australia, ABC, The Australian (statistieken)

Achtergrond: Australië als immigratieland laat jaarlijks bijna 200.000 legale migranten uit de hele wereld toe. Daarbovenop accepteert het land rond de 25.000 door de UNHCR erkende vluchtelingen in een omvangrijk resettelement programma. Het trekt een strenge - en internationaal bekritiseerde - streep in het zand bij ….zie mijn blog Australië en vluchtelingen: twee gezichten

Typische Australiër Crocodile Dundee? Nee, nu getrouwde vrouw van 38 jaar met 2 kinderen

Aldus het Australian Bureau of Statistics (ABS) op basis van de meest recente census. Zij neemt het stokje over van de - in de beeldvorming - typisch Australische Bloke, zoals gepersonifieerd door Crocodile Dundee (Paul Hogan, foto Pinterest).

Zij is getrouwd, heeft twee kinderen, twee auto’s en een hypotheek op haar huis. Aldus het  dat dit profiel baseert op de volkstelling van het afgelopen jaar. Verder is zij geboren in Australië uit Engelse voorouders.

Maar er liggen tal van verschuivingen en nuances op de loer. In de staten West Australië, Victoria en New South Wales (de twee laatstgenoemden het dichtstbevolkt) heeft het merendeel van de inwoners een of twee ouders die van elders komen (lees veelal niet-Engels).Zo zijn nieuwe migranten in Victoria veelal afkomstig uit India, die in New South Wales uit China en in Queensland uit Nieuw-Zeeland.

Het statistische profiel van de ‘typische’ Aboriginal Australiër is een vrouw van 23 jaar.

O ja, en de gemiddelde Australische man (‘bloke’) is 37 jaar en werkt minder dan vijf uur per week mee in het huishouden, waar dan die typische 38 jarige vrouw met 14 uur per week de klos is.

Voor een genuanceerd beeld per bevolkingsgroep en staat, zie ABS, ABC en The Australian

Nog wat cijfers: The current population of Australia is 24,566,165 as of Tuesday, April 11, 2017, based on the latest United Nations estimates. About 7 million are borne outside Australia (5,5 million of non-English origin)

Over multiculturalisme, zie mijn bericht hieronder:

Aboriginal Australiërs verreweg snelst groeiende bevolkingsgroep

(08-11-2013) Aborigines vormen in de komende twee decennia de snelst groeiende bevolkingsgroep van Australië.

De ruim zeshonderd duizend Aborigines van nu zullen in 2031 tot meer dan een miljoen uitgegroeid zijn. Daarmee stijgt het percentage Aborigines van 3% tot 4% van de totale bevolking. Dat meldt The Australian vandaag op basis van een onderzoek van Dr. Nicholas Biddle van het Centre for Aboriginal Economic Policy Research (CAEPR).

Die groei is vele malen sneller dan bij welke andere bevolkingsgroep Down Under. Onderzoeker Nicholas Biddle noemt een tweetal oorzaken voor deze ontwikkeling: steeds meer Aborigines trekken naar urbane gebieden en worden, ondanks de nog schrijdende achterstandposities, toch ouder dat tot nu toe het geval was.

Een frappant voorbeeld van deze verstedelijking is dat een stad als Brisbane in 2031 bijna 50% meer Aborigines telt dan de hele Northern Territory samen: 132.000 tegen 89.000.

En last but not least, Aborigines trouwen steeds meer met non-Aborigines. De kinderen uit die – soms kinderrijke - huwelijken identificeren zich vrijwel altijd als Aborigines en worden door de wet dan ook als zodanig erkend en geteld in statistieken. 

Twintig jaar na MABO: Aboriginal Landrechten weer in beeld

(01-06-2012) 

Twintig jaar geleden, op 3 juni 1992 om precies te zijn, deed de Australische Hoge Raad een historische uitspraak die insloeg als een bom. Het hoogste juridische college oordeelde dat Australië in 1788 ten onrechte als Terra Nullius (leeg land) beschouwd werd. 

Australië erkende daarmee dat er inheemse rechten op land bestonden ten tijde van de Britse invasie ruim 200 jaar geleden. De Hoge Raad haalde in feite de grondslag waarop de oorspronkelijke onteigening van Aboriginal land gebaseerd was onderuit. Deze zaak werd bekend als de 'Mabo Case' en markeerde een kentering in de relatie tussen Aborigines en de rest van de bevolking.

Waarom heet deze zaak ‘Mabo Case’ ?

Mabo is de naam van de Aboriginal man die naar de Hoge Raad stapte om het idee aan te vechten dat het land van zijn voorouders in 1788, toen de Europese kolonisatie begon, Terra Nullius was.

Het proces dat hij tien jaar daarvoor begon bij lokale rechtbanken en dat uiteindelijk eindigde bij de Hoge Raad in Canberra heeft Eddy Mabo helaas niet tot het einde kunnen volgen.  Zes maanden voordat de Raad de historische uitspraak deed overleed hij.  Maar zijn naam zal in de geschiedenis boeken van Australië voor altijd met deze zaak verbonden blijven.

Hoe kon Australië in 1788 Terra Nullius zijn als er al minstens een half miljoen mensen woonden?

Nieuw ontdekte landen of continenten waren volgens de juridische principes van het toenmalige Europa ook Leeg Land als de ‘inboorlingen’ het land niet bewerkten en er geen zichtbare tekenen van eigendom waren zoals gebouwen of tentenkampen die duidden op vaste woon- en verblijfplaatsen.  Dan hoefden de kolonisten geen verdrag met de inheemse bevolking te sluiten en lag het land voor het grijpen.

Maar Aborigines hadden toch ook geen vaste verblijfplaatsen en bewerkten het land toch niet?

Terecht constateerde de Hoge Raad op basis van historisch en antropologisch onderzoek dat Aborigines wel degelijk een ingewikkeld systeem van landrechte kenden. Land behoorde bijvoorbeeld toe aan clans die afgebakende gebieden als hun eigen ‘country’ beschouwden. Een Aboriginal man of vrouw kon volgens complexe hiërarchische principes ook rechten doen gelden op het land van moeders clan, moeders moeders clan en vaders moeders clan. (Dit systeem fungeert in noord Australië nog volop).

Ook trokken Aborigines niet zo maar doelloos rond maar volgden vaste, steeds weer terugkerende routes, al naar gelang het seizoen dat eiste: winter en zomerkampen bijvoorbeeld. In het vruchtbare zuidoosten kenden Aborigines ook al vaste woon- en verblijfplaatsen. Omdat ze het land met vuur bewerkten en tal van voorschriften in acht namen bij de jacht en het verzamelen van voedsel, hebben ze een grote invloed gehad op de ecologie zoals de eerste kolonisten die aantroffen.

Waarom veroorzaakte deze Mabo Case zo’n shock in grote delen van de Australische samenleving?

Dit besluit haalde de legitieme grondslag (Terra Nullius) waarop de oorspronkelijke onteigening van land gebaseerd was volledig onderuit. Aanvankelijk waren veel Australiërs bang dat Aborigines nu rechten konden claimen op elk stukje Australië. Die angst werd gevoed door tegenstanders, met name mijnbouwmaatschappijen die de ene ‘scare campaign’ na de andere voerden en de indruk wekten dat niemands privé grond nog veilig was.

Wat mogen Aborigines dan wel claimen?

Land dat reeds in eigendom van privé personen, of bedrijven en lokale overheden was viel niet onder Mabo. Het betreft alleen ‘unalienated Crown Land’, gebieden waar nog geen eigendomsrechten op lagen. Dat was ruwweg 10% van het continent.

Aborigines die sindsdien stukken land claimen verschijnen voor een zogenaamd Native Title Court. Inmiddels zijn grote gebieden aan Aborigines toegekend, zoals bijvoorbeeld bijna 50% van de Northern Territory, maar ook grote stukken land in andere deelstaten.

Zijn dat niet vooral afgelegen,desolate gebieden?

Vaak wel, maar vergeet niet dat Aboriginal families alleen die stukken land claimen die sinds mensenheugenis tot de eigen clangebieden horen. Wat voor ons woest en onherbergszaam land is kan voor Aborigines leefbaar zijn. Bovendie hebben Aboriginal individuen en famileis grote emotionele banden met de sacrale plaatsen op hun grondgebied.Die worden dan weer in ere hersteld.

Daar komt bij dat in veel van die gebieden kostbare mineralen te vinden zijn. Mijnbouwmaatschappijen mogen deze alleen met toestemming van de huidige Aboriginal eigenaren uit de grond halen. Soms weigeren Aborigines dat, vaak ook niet. In dat laatste geval gaan grote bedragen richting Aboriginal Trust Funds en houden Aborigines zicht op welke delen van het grondgebied wel en niet gebruikt mogen worden voor mijnbouw.

Kunnen alle Aborigines recht op land verwerven?

Nee, alleen zij die voor een Native Title Court  kunnen aantonen dat ze een onafgebroken band met het te claimen gebied hebben. Omdat er meestal geen geschreven bronnen zijn spelen orale geschiedenis en de resultaten van linguïstisch en antropologisch onderzoek  een grote rol bij de bewijsvoering.

En de rest dan?

Een groot deel van de Aboriginal bevolking  heeft als gevolg van de koloniale geschiedenis die band met het land niet meer. Vorige generaties zijn verdreven van hun land en kwamen terecht aan de rand van de westerse steden en dorpen waar ze op drift geraakt zijn en geen permanente relatie met een stuk land meer kunnen aantonen.

Dit deel van de Aboriginal bevolking leeft helaas nog in vaak mensonterende situaties waar een fatale cocktail van werkeloosheid, overbevolkte woningen, slechte hygiëne, alcohol, drugs en porno het leven nog steeds uitzichtloos maakt. Het zijn Derde Wereld toestanden in een van de rijkste landen ter wereld.

Daarom streven overheid en Aboriginal belangenorganisaties naar een soort sociaal contract om de achterstand op de vele terreinen van het maatschappelijke bestaan ongedaan te maken. Dat is een moeizaam en taai proces dat de snelheid laat zien van een Echternacht processie: twee stappen vooruit, een achteruit.

Wat is uiteindelijk het belang van de Mabo uitspraak?

Naast bovengenoemde praktische betekenis heeft deze uitspraak ook grote symbolische waarde voor de bijna 500.000 Aborigines (2,5% van de bevolking) die Australië nu telt. Het is niet alleen de erkenning dat land ten onrechte afgenomen is en dat dit desastreuze gevolgen heeft gehad voor vele Aboriginal samenlevingen.

Tegelijkertijd betekent deze uitspraak erkenning van de eigen culturele identiteit van Australische Aborigines, hoezeer hun levensomstandigheden in de huidige tijd ook van elkaar mogen verschillen.

De ontwikkelingen in de laatste decennia tonen in grote lijnen ontegenzeglijk aan dat er een nieuwe fase in de contactgeschiedenis tussen Aborigines en Europees-Australiërs bereikt is: de door Aborigines zelf afgedwongen erkenning dat men recht heeft op behoud en ontwikkeling van een eigen culturele traditie en op een eigen identiteit die daarmee samenhangt. Met name de overwinning van Mabo heeft daarbij een niet te onderschatte rol gespeeld, een markeringspunt in de recente Australische geschiedenis.

(Voor een uitgebreid overzicht van de koloniale geschiedenis van Aboriginal Australië:

 Ad Borsboom, 'Van uitsluiting tot acceptatie: koloniale geschiedenis van Australische Aborigines.' In: Leidschrift, Historisch Tijdschrift, jrg. 26, nr.1, 2011: pp33-49; Leiden; Video achtergronden: ABC)